Skip to main content

Tag: Boże stópki

BRZOZOWICA, GM. DOBRE, POW. MIŃSKI

Na terenach wsi miał znajdować się Święty kamień z odciskiem stopki, kolana oraz dłoni Matki Boskiej. Kamień zaginął w drugiej połowie XIX w.

Władysław Jarecki (1902, s. 128) przytacza następującą relację etnograficzną na temat kamienia spisaną od mieszkanki wsi: „W Brzozojicy to nawet niedawno przecię-ć kamień leżał, nawet moja matka to widzieli i mnie to powiadali. Nie wiem, kany go tam teraz sprzątnęni, ale wiem, że był, może go kaj do kościoła wzięli. To matka opowiadali, że jak Matka Boska sła do Dobrego, po tem piachu pod Brzozojicą, tak się zmęcyła, że się o ten kamień potknęła i upadła. To jak się podnosiła i jak ręką sperła się, to wszystko odcisnęło się: i stópki, i kolanko, i wszystkie paluski od ręki, jakby w glinie. (Opowiadała Zagrodzka, żona pastucha z Brzozowicy, w pow. Nowo-Mińskim).”

Źródła informacji: Jarecki 1902, 128; Baruch 1907, 27; kwerenda terenowa

ŻUKÓW, GM. MOKOBODY, POW. SIEDLECKI

Wg notatki sporządzonej przez I. Dydyńskiego: „Na polu wsi Żukowa na Podlasiu (…) znajduje się – a mam tę wiadomość z wiarygodnego źródła – kamień dość znacznych rozmiarów ze stopą ludzką, do której lud tameczny przywięzuje legendę o Najświętszej Maryi Pannie(Dydyński I., 1896, s. 10)

Podczas kwerendy terenowej w maju 2013 r. nie zanotowano wśród mieszkańców wsi żadnych wiadomości ani podań na temat rzeczonego kamienia.

Źródła informacji: Dydyński 1893, 10; Szczepańczuk 1990, 3; kwerenda terenowa

BUDZIESZYN, GM. MOKOBODY, POW. SIEDLECKI

Podanie głosi, iż podczas jednej z wypraw rycerstwa polskiego przeciw Jadźwingom w XII-XIII w. kamień służył jako tymczasowy ołtarz polowy. Podczas nocnego napadu wroga objawiła się na nim Matka Boska budząc śpiących rycerzy i zostawiając na głazie odciski swoich stóp. Nazwa uroczyska ze świętym kamieniem oraz źródełkiem „Budziszyn (Budzieszyn)” ma pochodzić od tego zdarzenia.

Na kamieniu widoczne są dwa wykucia w kształcie stóp o wymiarach 22 × 10 × 3 cm oraz 20 × 12 × 5 cm. Zauważyć można również dwa otwory o śr. 3 cm, powstałe prawdopodobnie w trakcie prób wiercenia świdrem. Kamień, podobnie jak woda z pobliskiego źródełka, ma posiadać właściwości lecznicze. Woda zbierająca się w zagłębieniach ma być szczególnie pomocna w przypadku chorób oczu. Na uroczysku z kamieniem oraz źródełkiem obecnie znajduje się sanktuarium maryjne z obrazem Matki Bożej Budzieszyńskiej należące do rzymskokatolickiej parafii pw. św. Jadwigi w Mokobodach.

Źródła informacji: kwerenda terenowa; tablica informacyjna; https://www.parafiamokobody.pl/budzieszyn/

Współrzędne geograficzne: 52.28414, 22.10563

Lokalizacja na mapach Google

WYROZĘBY, GM. REPKI, POW. SOKOŁOWSKI

Kamień nr 1 miał znajdować się nieopodal łąk pod wsią zwanych „Jaćwież”, w środku lasu zwanego „Wojsko”. Miał to być ogromny kamień z zagłębieniem zwanym „Misą Królewską” oraz śladem stopy interpretowanym, jako ślad pozostawiony przez Matkę Boską. Obiekt nie został odnaleziony, we
wsi nie zanotowano informacji na jego temat. Kamień nr 2 – niewzmiankowany w literaturze, odnaleziony w miejscowości w trakcie badań terenowych. Głaz narzutowy z szarego granitu (wym. 120 × 70 cm) posiadający naturalne zagłębienie o wym. 10 × 4 × 3 cm, określane przez mieszkańców wsi jako ślad stopy pozostawiony przez Matkę Boską.

Źródła informacji: Szczepańczuk 1990, 8 i n.; kwerenda terenowa

Współrzędne geograficzne: 52.34468, 22.42559

Lokalizacja na mapach Google

ŁUZKI, GM. JABŁONNA LACKA, POW. SOKOŁOWSKI

Głaz narzutowy, częściowo ociosany. Pierwotnie pełnił funkcję kamienia granicznego na granicy wsi Łuzki i Czekanów. Według Kazimierza Stołyhwo kamień o formie antropomorficznej stanowiący obiekt kultowy, Roman Jakimowicz przychyla się zaś do jego funkcji znaku granicznego.
Kamień pierwotnie był usytuowany na granicy pól pomiędzy wsiami Łuzki oraz Niemirki. Wedle miejscowego podania głaz stał na grobie czarownicy, stąd nazwa własna kamienia „Czarownica”.
W górnej części kamienia wykuty został znak podkowy, w środkowej części równoramienny krzyż, zaś w dolnej partii krzyż maltański. Po przeciwległej stronie kamienia, w jego dolnej części wykuto ślad stopy.
W 2006 r. kamień został przeniesiony do Czekanowa i ustawiony przed tutejszym kościołem.

Źródła informacji: Stołyhwo 1922; kwerenda terenowa

Współrzędne geograficzne: 52.43907, 22.44143

Lokalizacja na mapach Google

ŁAZÓWEK, GM. STERDYŃ, POW. SOKOŁOWSKI

Kamień z wykuciem w kształcie stopy, znajdujący się obecnie pod ołtarzem w kościele parafialnym Wniebowzięcia NMP (Diecezjalnym Sanktuarium Maryjnym) w Łazówku.

Lokalna tradycja wiąże ślady na kamieniu w Łazówku z objawieniem „Pięknej Pani”, do którego miało dojść w połowie XVI w. Miała się ona ukazać „na wielkim kamieniu, wśród niezwykłej jasności” dziedziczce pobliskiego Łazowa. Matka Boża wyraziła pragnienie, by dziedziczka przychodziła w to miejsce. Gdy widzenie minęło, na kamieniu pozostały ślady stóp Matki Bożej.

Wieść szybko rozeszła się po całej okolicy, a dziedzic z Łazowa wybudował w tym miejscu kościółek, na którego dużym ołtarzu ustawionym na owym kamieniu umieszczono obraz Matki Bożej Pocieszenia. Kamień ze śladami stóp został wmurowany w ołtarz, jego fragment można zobaczyć przez drewnianą kratę.

Z czasem miejsce to stało się celem licznych pielgrzymek i kultu religijnego. Kamień z odciskiem stopy NMP miał posiadać właściwości lecznicze, dlatego pielgrzymi odłupywali jego fragmenty i zabierali do domów. Miejsce zasłynęło z licznych uzdrowień.

Źródła informacji: Jakubik 1946, 13-14; tablica informacyjna przed kościołem; kwerenda terenowa

Współrzędne geograficzne: 52.55733, 22.39937

Lokalizacja na mapach Google

WYSZOMIERZ, GM. KOSÓW LACKI, POW. SOKOŁOWSKI

Głaz narzutowy z szarego granitu. Lokalna tradycja wiąże ślady na kamieniu z objawieniem Matki Boskiej. Według Władysława Jareckiego (1902) na kamieniu miał być widoczny ślad lewej stopy z wyraźnymi odciskami palców oraz znak krzyża z podstawą. Wedle miejscowych informatorów na kamieniu obecne były różne „znaki i zagłębienia”, oraz „odciśnięty” ślad ludzkiej stopy.

Pierwotnie głaz leżał na granicy wsi Wyszomierz i Kutyski. Obecnie kamień jest zakopany tuż przy drodze na wzniesieniu przy granicy wsi Wyszomierz. Dokonano tego w trakcie prac związanych z poszerzaniem drogi. Na powierzchni widoczna jest jedynie jego niewielka część o wymiarach ok. 40 × 40 cm. Początkowo kamień miał leżeć po przeciwległej stronie drogi niż obecnie. Miał być to duży głaz wysokości człowieka.

Źródła informacji: Jarecki 1902, 128; kwerenda terenowa

Współrzędne geograficzne: 52.52103, 22.13272

Lokalizacja na mapach Google

KAŃKOWO (PORĘBA) GM. MAŁKINIA GÓRNA, POW. OSTROWSKI

Kamień „z odciskiem stopy” na „łąkach wsi Kańskowo”, w miejscu zwanym Poręba (kamień zniszczony, wg. Maksymiliana Barucha zabrany pod budowę domu lub kolei).

Według miejscowego podania zanotowanego w końcu XIX w. ślad stopy pozostawiony został przez Najświętszą Marię Pannę, która tu odpoczywała z dzieciątkiem Jezus. Inne podanie podaje, że Matka Boska przechodziła tędy po błotach, natrafiła na ten kamień i ślad swojej stopy zostawiła.

Obecnie wśród miejscowej ludności nie zachowała się żadna informacja na temat głazu.

Źródła informacji: Dydyński 1893, 10; Baruch 1907, 33; kwerenda terenowa

SŁOJKI, GM. SZELKÓW, POW. MAKOWSKI

Kamień z odciskiem stopy św. Rozalii z Palermo (ok. 1130-1170), która miała się tu zatrzymać w trakcie wspólnej wędrówki ze św. Rochem wzdłuż Narwi. Do końca II wojny światowej znajdował się przed ołtarzem głównym w osiemnastowiecznym kościele (z ok. 1709 r.) pw. św. Rozalii, na uroczysku św. Rozalia.

Kamień uznawano za cudowny – według informatorów posiadał właściwości lecznicze. Wierni klękali przed nim, całowali go, pocierali o niego głowę i chore miejsca. Miał słynąć z licznych uzdrowień. W 1944 r. świątynia została zdewastowana i całkowicie zniszczona przez żołnierzy Armii Czerwonej. Znajdujący się nad ołtarzem cudowny obraz św. Rozalii został uratowany i po wojnie przeniesiony do nowej kaplicy.

Wedle lokalnych przekazów kamień przeniesiono wówczas do zbudowanej w 1946 r. kaplicy, zaś przed 1952 r. został zabrany i wywieziony w nieznane miejsce przez lokalnych działaczy komunistycznych. W latach 1991-1995 zbudowano nową świątynię w obecnej formie. Znajduje się przy niej studnia postawiona na „cudownym źródełku”, którego woda również ma posiadać właściwości lecznicze. Uroczysko oraz kościół stanowią centrum lokalnego kultu i pielgrzymek. Co roku 3–4 września odbywają się tu uroczystości odpustowe.

Kamień zaginął – według miejscowej informatorki Jadwigi Słowikowskiej (75 lat), przed 1952 r. został nocą zabrany sprzed ołtarza i wywieziony w nieznane miejsce przez lokalnych działaczy komunistycznych.

Źródła informacji: Herz 2012, 194; kwerenda terenowa

Współrzędne geograficzne: 52.81452, 21.27755

Lokalizacja na mapach Google

ROSTKOWO, GM. CZERNICE BOROWE, POW. PRZASNYSKI

Kamień z szarego granitu z zagłębieniem w kształcie stopy położony przy neogotyckim kościele pw. św. Stanisława Kostki (Rostkowo to miejsce narodzin świętego w 1550 r.). Obecny kościół zbudowano w latach 1895-1900, wedle tradycji w miejscu dworu rodziny Kostków. Wcześniej znajdowała się tu drewniana kaplica (1488 r.) oraz drewniana świątynia (po 1717 r.). Dwunastego maja 2000 r. kościół w Rostkowie został ustanowiony sanktuarium diecezjalnym św. Stanisława Kostki.
Według miejscowej legendy zagłębienie w kamieniu to odcisk stopy młodego Stanisława Kostki, który w tym miejscu miał zwyczaj modlić się pod lipą. Wymiary kamienia: 110 × 80 × 55 cm, wymiary wykucia w kształcie stopy (prawej) 17 × 10 cm, 3 cm głębokości. Zdaniem Danuty Czernickiej-Chodkowskiej zagłębienie w kształcie stopy powstało w wyniku drążenia skały przez wodę.

Źródła informacji: tablica informacyjna ustawiona przed kościołem w Rostkowie; Czernicka- Chodkowska 1980, 63-64, ryc. 25; Kostka 2010, 34-39

Współrzędne geograficzne: 53.00432, 20.80959

Lokalizacja na mapach Google