ZAJĄCZKI, GM. JUCHNOWIEC KOŚCIELNY, POW. BIAŁOSTOCKI
Polodowcowy głaz narzutowy z szarego granitu, położony pośrodku pól nieopodal kaplicy pw. Kazańskiej Ikony Matki Bożej w Zajączkach, przy drodze z Juchnowca do Wojszek. Z kaplicą związane jest podanie o mającym tu miejsce objawieniu maryjnym: na jednym z drzew pojawiła się ikona, obecnie przechowywana w świątyni.
Głaz jest mocno zerodowany. Na jego płaskiej powierzchni widoczne są liczne zagłębienia pochodzenia naturalnego. Wedle tradycji na kamieniu ma znajdować się odciśnięty ślad stopy Matki Bożej, która „dawno temu przechodziła tędy z Dzieciątkiem Jezus”. Wedle miejscowych informatorów niegdyś kamień otoczony był szczególną czcią, składano na nim kwiaty, odmawiano przy nim modlitwy.
Przed II wojną światową jeden z gospodarzy, właściciel pola, postanowił rozbić kamień i wykorzystać, jako materiał budowlany. Wbił w niego metalowe kliny oraz wywiercił w głazie kilkanaście otworów i wsypał w nie proch. Nastąpił wybuch i gospodarz stracił oczy. Od tego czasu kamień jest objęty jeszcze większą czcią. Wedle miejscowych informatorów czasami w nocy nad kamieniem widać światła i rozbłyski.
W latach 50. XX w. próbowano przenieść kamień za pomocą koparki pod cerkiew w Kożanach, jednakże nie udało się go ruszyć z ziemi. Widoczna część głazu położona jest na kolejnym kamieniu, zagłębionym
w ziemi.
Wymiary kamienia: 300 × 330 × 130 cm. Na powierzchni widoczne naturalne ślady erozji interpretowane jako odciski stóp oraz ślady po próbach rozbicia.
Źródła informacji: Miechowicz 2010, 52-53; https://wspolczesna.pl/obok-cerkwi-widac-stopy-matki-boskiej/ar/5703484 (dostęp 15 września 2022); kwerenda terenowa
Współrzędne geograficzne: 52.92972, 23.19269
