Skip to main content

Tag: Diabelskie kamienie

SOKOLNIKI, GM. MIELESZYN, POW. GNIEŹNIEŃSKI

Głaz narzutowy o obwodzie 16,5 m i wysokości 1,8 m zwany zwyczajowo „Tarczą Olbrzyma”, „Diabelskim Kamieniem” lub „Kamieniem św. Marka”. Z głazem związane są dwie legendy. Pierwsza z nich mówi, że św. Marek jechał saniami, które utknęły w błocie i nie mógł ich ruszyć. W miejscu tym w cudowny sposób zaczął rosnąć kamień, który uwolnił sanie. Głaz ten rośnie do dnia dzisiejszego.
Wedle drugiego podania, gdy w Sokolnikach budowano kościół, diabeł postanowił przerwać prace i zburzyć świątynię. Z dalekiej północy podjął ogromny głaz i leciał nad Sokolniki, gdy zastał go świt i we wsi zaczęły piać koguty. Szatan wnet utracił wszelkie siły i piekielną moc. Kamień spadł
i został do dziś na polu. Przy głazie powstała infrastruktura turystyczna w postaci wiaty, ławek
i miejsca na ognisko. W górnej części głazu widoczne nawiercenia, powstałe prawdopodobnie w trakcie prób jego rozbicia.

Źródła informacji: Widziński 1928, 162; kwerenda terenowa

Współrzędne geograficzne: 52.639845, 17.502847

Lokalizacja na mapach Google

OLESZNO, GM. GOŁAŃCZ, POW. WĄGROWIECKI

Głaz narzutowy w Borku Oleskim zwany również „Diabelskim Kamieniem”, ma 4,3 m długości oraz 3,4 m szerokości. Wedle miejscowego podania pod głazem znajduje się zapadnięta karczma. Niegdyś został w niej zasztyletowany jeden z biesiadników, co jednak nie spowodowało przerwania zabawy. Za karę diabeł (według innej wersji tajemnicza postać) przeklął karczmę, która zapadła się pod ziemię, zaś w jej miejscu pojawił się głaz. Inna wersja legendy mówi, że karczma wraz z gośćmi została zamieniona w kamień, ponieważ bawiono się w Środę Popielcową.

Czytaj dalej

BULIN, GM. KOŻUCHÓW, POW. NOWOSOLSKI

Głaz narzutowy przy drodze z Bulina do Ojcowizny, na rozstaju dróg. Granit mikroklinowy o obwodzie 6 m, wys. 1,5 m, zwany „Diabelskim Kamieniem” lub „Czarcim Kamieniem”. Wedle legendy diabeł rzucił głaz, by zniszczyć karczmę, której właściciel go oszukał. Chybił jednak i głaz upadł w miejscu, gdzie leży do dziś. Szczeliny widoczne na kamieniu mają być śladami diabelskich pazurów.

Źródła informacji: Czernicka-Chodkowska 1977, 27; http://www.pomnikiprzyrody.
pl/?p=1433 (dostęp 15 marca 2023); kwerenda terenowa

Współrzędne geograficzne: 51.731293, 15.536167

Lokalizacja na mapach Google

BOŻNÓW-MARYSIN, GM. ŻAGAŃ, POW. ŻAGAŃSKI

Głaz narzutowy zwany „Diabelskim Kamieniem” o obwodzie 16,5 m oraz wysokości 1,35 m. Kilkadziesiąt lat temu, w odległości ok. 100 m od niego leżał drugi głaz zwany „Bożym Kamieniem”. Został zniszczony i użyty do budowy drogi. Legenda wiąże oba głazy z zakładem pomiędzy Bogiem a Diabłem o to, który z nich dalej ciśnie kamieniem z Jasnego Wzgórza koło Kożuchowa. Kamień rzucony przez Diabła spadł bliżej. Diabeł w złości kopnął głaz, który potoczył się dalej. Na jego powierzchni został widoczny odcisk końskiego kopyta.

Współrzędne geograficzne: 51.641163, 15.371887

Lokalizacja na mapach Google

Źródła informacji: https://zagan.naszemiasto.pl/legendy-zagania-opowiesco-diabelskim-kamieniu-zokolic/ar/c5-8943109 (dostęp 20 marca 2023); kwerenda terenowa

TRZEBIEL, GM. TRZEBIEL, POW. ŻARSKI

Głaz narzutowy, granit, o obwodzie ok. 15 m oraz 2,8 m wysokości zwany „Diabelskim Kamieniem” („Teufelsstein”) lub „Głazem Krabata”. Na jego powierzchni widoczne są trzy koncentryczne struktury z dookolnymi otworami o niewyjaśnionej funkcji. Wedle koncepcji Piotra Haracza mają one charakter sakralny, podobnie jak sam głaz, który pełnił rolę pogańskiego ołtarza w pradziejach lub okresie wczesnego średniowiecza. Do koncentrycznie ułożonych otworów w trakcie obrzędów miała spływać
krew, co mogło posiadać charakter wróżebny. „Tarcze otoczone otworami” mają symbolizować słońce. W koncentryczne wykucia miały być wkładane drewniane imitacje promieni słonecznych. Zaś całość wiązała się ze wschodem i zachodem słońca w dzień równonocy (2 marca oraz 21 września). Na początku XIX w. przy kamieniu miały się odbywać „pogańskie praktyki”. Brak śladów osadnictwa wczesnośredniowiecznego w najbliższej okolicy ma poświadczać istnienie w tym miejscu „strefy sacrum” oraz pogańskiego świętego gaju. Autor wywodzi również nazwę Trzebiela od składanych tu ofiar – treb (Haracz 2012, 46-47).

Niewykluczone, że układające się koncentrycznie wykucia widoczne na powierzchni głazu stanowią ślady po próbach jego rozbicia poprzez odkuwanie poszczególnych fragmentów.

Z głazem związana jest legenda o naiwnym młynarzu, który miał piękną córkę Elżbietę i sprytną żonę. Córka bardzo spodobała się diabłu, który w celu jej zdobycia zatrudnił się w młynie jako czeladnik i przypadł do gustu zarówno młynarzowi, jak i jego córce. Został jednak zdemaskowany przez matkę dziewczyny i w złości zamierzał zniszczyć młyn zrzucając nań ogromny głaz. Sprytna kobieta jednak domyśliła się zamiarów czarta i gdy ten nocą skradał się do młyna z kamieniem, z ukrycia zapiała jak kogut. Diabeł wystraszył się i upuścił głaz. Koncentryczne zagłębienia widoczne na jego powierzchni mają być śladami diabelskich pazurów.

Współrzędne geograficzne: 51.629981, 14.801775

Lokalizacja na mapach Google

Źródła informacji: Czernicka-Chodkowska D. 1977, 37, ryc. 13; Haracz 2012, 45-47; https://lipinki.zielonagora.lasy.gov.pl/diabelski-kamien (dostęp 15 marca 2023); tablica informacyjna ustawiona przy głazie; kwerenda terenowa

Diabelski Kamień w Trzebielu

Tablice informacyjne ustawione przy głazie

GORZESZÓW, GM. KAMIENNA GÓRA, POW. KAMIENNOGÓRSKI

Piaskowcowy ostaniec skalny o wysokości ok. 8 m, noszący nazwę „Diablej Skały” lub „Diabelskiej Maczugi”. Wedle legendy diabeł za pomocą skały chciał zburzyć klasztor w Krzeszowie. Gdy leciał nad okolicą, zapiał kogut, diabeł utracił moc i upuścił głaz. Miejsce oznakowane i zagospodarowane turystycznie.

Współrzędne geograficzne: 50.708790, 16.106244

Lokalizacja na mapach Google

Źródła informacji: https://przyrodniczo.pl/pomniki-przyrody/diabelskamaczuga/
(dostęp 20 lutego 2023); tablica informacyjna; kwerenda terenowa

JAROSZÓW, GM. STRZEGOM, POW. ŚWIDNICKI

Skałka położona na obszarze leśnym, pomiędzy Jaroszowem a Morawami zwana „Diabelską Kołyską” lub „Diabelskim Kamieniem”. Składa się z dwóch części – cokołu o długości ok. 20 m oraz położonego na nim mniejszego bloku skalnego, który stwarza wrażenie ruchomego. Na jego powierzchni, przy krawędzi widoczny jest otwarty kociołek wietrzeniowy. Nie udało mi się pozyskać legendy związanej z głazem.
Przy formacji skalnej znajdują się pozostałości fundamentu kamiennego o nieustalonej chronologii.

Współrzędne geograficzne: 50.979892, 16.394480

Lokalizacja na mapach Google

Źródła informacji: https://agatowcy.com.pl/2022/04/21/jaroszowskiewzgorza-wzgorzastrzegomskie/ (dostęp 15 marca 2023); kwerenda
terenowa

ŁOMNICA, GM. OLESNO, POW. OLESKI

Głaz narzutowy (szaro-czerwony granit) zwany „Diabelskim Kamieniem”, o obwodzie 6,3 m, wysokości 1,5 m, długości 1,8 m i szerokości 1,6 m. Kamień położony jest na obszarze leśnym Nadleśnictwa Lubliniec, dookoła jest obkopany i wyeksponowany. Posiada nieregularny, nawiązujący do siedziska kształt. Wedle legendy diabeł rzucił głazem z Góry św. Anny na wieść o nowo wybudowanym kościele pw. św. Piotra i Pawła w Sierakowie, nie miał jednak dość sił i głaz spadł w lesie.

Współrzędne geograficzne: 50.807256, 18.549623

Lokalizacja na mapach Google

Źródła informacji: Czernicka-Chodkowska 1980, 21; https://ciasna.
pl/atrakcje/362/strona/1/diabelski-kamien—pomnikprzyrody
(dostęp 20 kwietnia 2023); kwerenda terenowa

KAMIEŃ ŚLĄSKI, GM. GOGOLIN, POW. KRAPKOWICKI

Głaz narzutowy (granit) ustawiony przed kościołem św. Jacka w Kamieniu Śląskim. Pierwotnie znajdował się przy drodze z Kamienia do Tarnowa Opolskiego, w obecne miejsce został przeniesiony w 1980 r.
Wedle legendy, przed wiekami diabeł niósł do piekła ogromny kamień, który był bardzo ciężki. W drodze zastał go świt, czart ze złości cisnął głazem i uciekł do piekła. Szczeliny widoczne na powierzchni skały mają być odciskami diabelskich pazurów. Wedle innej wersji podania głaz miał zostać zgubiony przez anioła strąconego przez Boga do piekła.

Współrzędne geograficzne: 50.539645, 18.075351

Lokalizacja na mapach Google

Źródła informacji: https://dziedzictwo.ekai.pl/@@kamien_slaski_diabelski_
kamien
(dostęp 20 kwietnia 2023); https://opolankazpasja.pl/diabeski-kamien/ (dostęp
20 kwietnia 2023); kwerenda terenowa

GLIWICE, GM. GLIWICE, POW. GLIWICKI

Głaz narzutowy (szary granitoid) o obwodzie 9,5 m i wysokości 2 m, zwany „Diabelskim Kamieniem”, położony w Lesie Łabędzkim. Podanie mówi o zakopanym pod nim skarbie, co skutkowało wielokrotnie
podejmowanymi próbami jego obkopania i rozbicia, m.in. przy użyciu materiałów wybuchowych. Druga legenda mówi o diable, który za pomocą głazu próbował zniszczyć kościół w pobliskich Sobieszowicach. Gdy go niósł, w powietrzu zastał go świt i pianie koguta, przez co diabeł utraciwszy moc upuścił kamień.
Głaz położony jest na obszarze wojskowym.

Współrzędne geograficzne: 50.341362, 18.668334

Lokalizacja na mapach Google

Źródła informacji: Makosz, Stanienda 2012, 63-64; http://www.gliwiczanie.pl/Historia/Legendy/Labedy2/
kamien.htm