Kamień, według podania porzucony przez diabła, który budował groblę przez jezioro dla właściciela ziemskiego. W nagrodę czart miał otrzymać jego duszę, lecz nastał ranek, kogut zapiał i diabeł musiał uciekać. W złości rzucił kamieniem w dom dziedzica, lecz chybił i ten upadł obok. Głaz został rozbity.
Źródła informacji: Knoop 1924, 52;. Łysiak 1998, 32
Dwa głazy narzutowe położone przy drodze z Krępy Kaszubskiej do Garczegorzu zwane „Diabelskimi Kamieniami”. Wedle miejscowej legendy ustawione zostały przez diabła, który wszedł w pakt z miejscowym urzędnikiem. Ten oszukawszy tutejszą ludność zagarnął ziemie orną, a czart ustawił nocą kamienie na granicach posiadłości. Druga wersja legendy głosi, że w nocy gdy urzędnik z diabłem wyznaczali granice pól, w pobliskiej wsi zapiał kogut, diabeł zniknął, zaś konie, na których siedzieli zamieniły się w kamienie.
Źródła informacji: Łysiak 1998, 22
„Diabelski Kamień” leżący przy drodze ze Zgojewa do Żoruchowa. Wedle tradycji miały się na nim znajdować odciski końskiego kopyta i kurzej stopy oraz pręgi po uderzeniach diabelskiego bicza. Kamienia nie udało się odnaleźć w terenie.
Źródła informacji: Knoop 1924, 52; Łysiak 1998, 26; Kajkowski 2008, 328
Głaz narzutowy o obwodzie 16,2 m, wysokości ok. 2,5 m położony w lesie, na południe od zabudowań wsi Kębłowo Nowowiejskie. Zwany jest „Diabelskim Kamieniem” lub „Szerokim Kamieniem”.
Wedle legendy chłop założył się z diabłem, by ten położył na kominie chałupy wielki kamień, zanim zapieje kur. Diabeł poleciał po głaz, a gdy go niósł w powietrzu pomiędzy wsiami Kębłowo i Nowa Wieś Kębłowska, zapiał kogut i diabeł tracąc moc upuścił kamień. Ze złości uderzył weń łapą, której odcisk zachował się w skale. Wedle tradycji, dawniej na kamieniu odbywały się kościelne nabożeństwa, okoliczna ludność zbierała się w celu odprawiania modlitw. Nieopodal na wschód od głazu miało znajdować się miejsce zwane „Świątynią”.
Źródła informacji: Łysiak 1998, 23-24; https://www.e-lebork.net/9212/diabelski-kamien-pomiedzyleborkiem-a-keblowemnowowiejskim (dostęp 20 lutego 2023)
„Diabelski kamień” w korycie rzeki Wierzycy. Granitognejs o obwodzie 8 m i wysokości 2,5 m.
Wedle legendy, na prośbę okolicznej ludności wykorzystywanej przez Krzyżaków do budowy kościoła, diabeł zamierzał zniszczyć kamieniem wieżę świątyni w Pelplinie. Gdy przymierzał się do rzutu zabiły kościelne dzwony wołające wiernych na mszę świętą. Diabeł utracił moc i upuścił kamień, który wpadł do rzeki. Zgodnie z drugim podaniem, czart wrzucił kamień do rzeki chcąc wstrzymać jej bieg.
Inna wersja przekazu mówi, że diabłu nie podobało się, że cystersi podjęli się budowy kościoła w Pelpinie i postanowił zniszczyć świątynię. Zbyt długo szukał jednak odpowiedniego głazu, a gdy go znalazł i niósł, w powietrzu zastał go świt i zapiał kogut. Diabeł utraciwszy moc upuścił kamień do nurtu Wierzycy.
Wedle zapisów przytoczonych przez O. Oleschko, w 2. połowie XVII w. cystersi z Pelplina mieli odprawiać nad głazem egzorcyzmy, ponieważ sprowadzał on nieszczęścia na okolice. W trakcie obrzędu spod kamienia buchnęła para. Głaz jest bardzo trudno dostępny do znalezienia i obejrzenia, brak oznakowania.
Źródła informacji: Landowski 1981, 92-103; Czernicka-Chodkowska 1980, 36-37; Czernicka-Chodkowska 1977, 30; Grzyb 2001; http://historyczny.epelplin.pl/podania-i-legendy/opracowanialegendy/odiabelskim-kamieniu/ (dostęp 20 lutego 2023); Oleschko 2021, 97-112; kwerenda terenowa
Współrzędne geograficzne: 53.941169, 18.683298
Głaz narzutowy, gnejs biotytowy, drobnoziarnisty o obwodzie 14,2 m, wysokości 2,5 m zwany „Diabelskim Kamieniem”. Wedle legendy koło Pinczyna swą ziemską siedzibę miał diabeł. Postanowił przeszkodzić wiernym w chodzeniu do miejscowego kościoła. Przyciągnął na łańcuchu ogromny głaz w celu zatarasowania drzwi świątyni, jednakże gdy był już blisko nastał świt i zapiał kogut. W tej samej chwili
anioł dotknął diabelskiej ręki. Czart utraciwszy moc porzucił kamień, który do dziś leży na łące, zostawiając na nim odciski kopyt i ślady łańcucha. Głaz położony jest na terenie prywatnym, niedostępny dla zwiedzających.
Źródła informacji: Czernicka-Chodkowska 1980, 36; https://kociewie24.eu/obiekt/diabelski-kamienpinczyn/ (dostęp 12 stycznia 2023); kwerenda terenowa
Współrzędne geograficzne: 53.962104, 18.352134
„Diabelski Kamień” lub „Wielki Kamień”. Granit mikroklinowy o obwodzie 13,2 m i wysokości 2,2 m, przy skrzyżowaniu dróg Lubiana-Ludwikowo. Wedle legendy diabeł za pomocą głazu planował zniszczyć Bramę Wyżynną w Gdańsku, przez którą okoliczna ludność zmierzała na odpust dominikański.
Przed świtem zatrzymał się pod Owśnicami, zaś w głazie wydrążył otwór, by się w nim schronić w czasie dnia. Okoliczni mieszkańcy wbili w otwór krzyż, przez co uwięzili diabła w skale.
Źródła informacji: Mamelski 2001, 68-70; Kajkowski 2008, 333; Czernicka-Chodkowska 1980, 34
Współrzędne geograficzne: 54.147033, 17.907363
Głaz narzutowy, granit średnioziarnisty, zwany „Wielkim Kamieniem”, „Pękniętym Kamieniem”, „Diabelskim Kamieniem”. Jego obwód wynosi 16 m, wysokość sięga 3 m. Na powierzchni głazu widoczna jest szczelina
powstała wskutek wietrzenia mechanicznego. Wedle legendy głaz przywlókł na łańcuchu diabeł, szczelina ma być śladem po jego mocowaniu. Miał to uczynić w wyniku zakładu z miejscowym chłopem, który w zamian za pomoc w budowie grobli przez jezioro obiecał diabłu duszę. Gdy budowa była na ukończeniu, żona chłopa zapiała jak kogut, diabeł utracił moc i porzucił na brzegu jeziora głazy potrzebne do budowy przeprawy.
Źródła informacji: Czernicka-Chodkowska 1977, 29-30; https://kartuzy.info/artykul/diabelski-kamienw-nowej/887671 (dostęp 12 lutego 2023); kwerenda terenowa
Współrzędne geograficzne: 54.424108, 18.006389
Głaz narzutowy zwany „Diabelskim Kamieniem”. Gnejs biotynowy o obwodzie 13,6 i wysokości 2,1 m.
Wedle legendy diabeł o imieniu Purtik mieszkający w jaskini w Mechowej, postanowił zniszczyć kościół we wsi, ponieważ nie mógł znieść odprawianych tam nabożeństw. Wybrał się do Szwecji w poszukiwaniu
odpowiedniego kamienia do ciśnięcia w świątynię. W drodze powrotnej mozolnie dźwigał ciężki głaz, ale rozbolała go noga i popsuł mu się but, który musiał naprawić. Gdy był już blisko, nastał świt i w pobliskiej wsi zapiał kur. Diabeł utraciwszy moc upuścił głaz i zezłoszczony zaczął go drapać i kopnął kopytem, czego śladem mają być widoczne dziś na jego powierzchni rysy. W najwyższym miejscu głazu znajduje się wykucie w kształcie krzyża równoramiennego.
Źródła informacji: Czernicka-Chodkowska 1980, 21; Prószyński 1988, 63; Oleschko 2021, 107; kwerenda terenowa
Współrzędne geograficzne: 54.727313, 18.210777
Kamień w jeziorze Kamienica zwany „Diabelskim”. Wedle legendy diabeł założył się z właścicielem ziemskim, że usypie kamienną groblę przez jezioro w zamian za duszę. Gdy kończył już pracę i dźwigał ogromny głaz, woźnica dziedzica zapiał jak kogut. Diabeł przeraził się, upuścił kamień i zniknął.
Źródła informacji: Łysiak 1998, 32