Skip to main content

Diabelskie kamienie

PELPLIN, GM. PELPLIN, POW. TCZEWSKI PELPLIN, GM. PELPLIN, POW. TCZEWSKI

PELPLIN, GM. PELPLIN, POW. TCZEWSKI

„Diabelski kamień” w korycie rzeki Wierzycy. Granitognejs o obwodzie 8 m i wysokości 2,5 m.
Wedle legendy, na prośbę okolicznej ludności wykorzystywanej przez Krzyżaków do budowy kościoła, diabeł zamierzał zniszczyć kamieniem wieżę świątyni w Pelplinie. Gdy przymierzał się do rzutu zabiły kościelne dzwony wołające wiernych na mszę świętą. Diabeł utracił moc i upuścił kamień, który wpadł do rzeki. Zgodnie z drugim podaniem, czart wrzucił kamień do rzeki chcąc wstrzymać jej bieg.
Inna wersja przekazu mówi, że diabłu nie podobało się, że cystersi podjęli się budowy kościoła w Pelpinie i postanowił zniszczyć świątynię. Zbyt długo szukał jednak odpowiedniego głazu, a gdy go znalazł i niósł, w powietrzu zastał go świt i zapiał kogut. Diabeł utraciwszy moc upuścił kamień do nurtu Wierzycy.
Wedle zapisów przytoczonych przez O. Oleschko, w 2. połowie XVII w. cystersi z Pelplina mieli odprawiać nad głazem egzorcyzmy, ponieważ sprowadzał on nieszczęścia na okolice. W trakcie obrzędu spod kamienia buchnęła para. Głaz jest bardzo trudno dostępny do znalezienia i obejrzenia, brak oznakowania.

Źródła informacji: Landowski 1981, 92-103; Czernicka-Chodkowska 1980, 36-37; Czernicka-Chodkowska 1977, 30; Grzyb 2001; http://historyczny.epelplin.pl/podania-i-legendy/opracowanialegendy/odiabelskim-kamieniu/ (dostęp 20 lutego 2023); Oleschko 2021, 97-112; kwerenda terenowa

Współrzędne geograficzne: 53.941169, 18.683298

Lokalizacja na mapach Google

PUSZCZA DARŻLUBSKA, GM. KROKOWA, POW. PUCKI PUSZCZA DARŻLUBSKA, GM. KROKOWA, POW. PUCKI

PUSZCZA DARŻLUBSKA, GM. KROKOWA, POW. PUCKI

Porfir, o obwodzie 2,9 m i wysokości 0,6 m, zwany „Bożą Stopką” lub „Anielskim Kamieniem”, położony na obszarze zalesionym. Kamień wzmiankowany jest w 1281 r. jako „pewien kamień, znajdujący się przy drodze publicznej, który nazywają bożą stopką (Bozistopka)” w przywileju Mestwina, w którym książę nadaje klasztorowi w Żarnowcu wieś Świecin wraz z przywilejami. Nazwa ta została powtórzona w dokumentach krzyżackich w 1342 r. oraz opisie z XVIII w. wymieniającym głaz „mający ślad stopy chłopca siedmioletniego, który lud zowie Boża Stopka”. Z kamieniem związane są liczne podania. Pierwsze mówi, że ślad jest odciskiem stopy Pana Jezusa, który stał na kamieniu. Kolejne legendy mówią o trzech braciach,
którzy pokłócili się i walczyli ze sobą. Wówczas z nieba zstąpił Pan Bóg i stanąwszy na kamieniu nakazał braciom pogodzenie się. W kamieniu odcisnęła się jego stopa. Niewielki otwór widoczny na powierzchni głazu ma być śladem jego laski.

Wedle innego podania, na kamieniu objawił się pogańskim Pomorzanom anioł, który tupnął nogą w uniesieniu i zostawił w skale ślad swojej stopy. Miejscowy lud miał wówczas uwierzyć w boską
moc i przyjąć chrzest. Kolejna legenda wspomina o nabożeństwach odprawianych przy kamieniu
oraz obnoszeniu go w procesji przy biciu bębnów. Na kamieniu miała również objawić się postać, która poprowadziła rycerstwo polskie do walki z Krzyżakami (wedle innej wersji podania ze Szwedami).
Obok kamienia ze stopą znajdują się mniejsze głazy oraz trzy kopce graniczne. Wymiary wykucia w kształcie „śladu stopy” wynoszą 13 cm długości i 5 cm szerokości.

Około 100 m na południe znajduje się znacznie większy głaz narzutowy zwany „Diabelskim Kamieniem”. Gnejs biotynowy o obwodzie 13,6 m i wysokości 2,1 m. Miejsce jest oznakowane.

Źródła informacji: Baruch 1907, 12-13, 50-52; Czernicka-Chodkowska 1980, 22; kwerenda terenowa

Współrzędne geograficzne: 54.729673, 18.207228

Lokalizacja na mapach Google

PUSZCZA DARŻLUBSKA, GM. KROKOWA by Chodlik Archaeological Mission on Sketchfab