W 1884 r. na kamieniu położonym na łące nieopodal wsi – tzw. „Bocianku” – trzem mieszkankom wsi Dolistowo: Franciszce Łuszcz, Salomei Chodorowskiej oraz Marii Krysztopa ukazać się miała postać Matki Boskiej. Namacalnym dowodem miały być widoczne na powierzchni głazu ślady stóp. Wedle miejscowej tradycji w kamieniu widoczne były „odciski” dwóch stóp, jedna bardzo wyraźna i głęboka, o długości 8 cm, drugi ślad był płytszy. Zdarzeniu nadano nazwę cudu „na Bocianku”. Obok głazu ustawiono drewniany krzyż. W 1947 r. ze składek mieszkańców wsi ufundowano kaplicę w której „cudowny kamień” wykorzystano jako ołtarz. W 1984 r. w „miejscu cudownym” zbudowano studnię, z której woda ma mieć cudowne właściwości.
Legendy mówią, iż początki ośrodka kultu prawosławnego na górze Grabarka sięgają średniowiecza, kiedy mnisi z Mielnika ukrywali się tu przed najazdem tatarskim. Źródła pisane dotyczące miejsca sięgają wieku XVIII. Wówczas na Grabarce funkcjonować miało sanktuarium greckokatolickie. Święta góra była też miejscem schronienia ludności uciekającej przez zarazą. U stóp wyniosłości znajduje się cudowne źródełko ujęte studnią oraz wypływający zeń strumień. Wedle legendy podczas zarazy jeden z mieszkańców Siemiatycz miał objawienie, podczas którego usłyszał głos mówiący by udał się z krzyżem na górę Grabarka a wówczas ocaleje. Paroch parafii unickiej ks. Paweł Smoleński uznał to za boską ingerencję i zorganizował pielgrzymkę wiernych we wskazane miejsce, skąd u stóp góry biło źródło. Pielgrzymi, którzy napili się wody i obmyli ciało zostali ozdrowieni. W tym samym roku w ramach wdzięczności wzniesiono na szczycie wzgórza drewnianą kaplicę.
Dziś góra Grabarka stanowi najważniejsze miejsce kultu prawosławia w Polsce. Jest to popularne miejsce pielgrzymek. Na szczycie wzgórza znajduje się otoczona setkami krzyży cerkiew pw. Przemienienia Pańskiego. W Święto Przemienienia Pańskiego (tzw. Dzień Spasa 19 sierpnia) do Grabarki przybywają pielgrzymki z całej Polski, Białorusi i Ukrainy. Ostatni odcinek drogi wierni pokonują zwykle na kolanach. Przynoszone są i ustawiane kolejne krzyże. Pielgrzymi obmywają ciała cudowną wodą ze strumienia.
Kamień „boża stópka” oraz „cudowne źródło” w Knorydach.
Kaplicę z „cudownym źródłem” wzniesiono w 1872 r. z inicjatywy Pawła Cara, jednego z mieszkańców wsi, według tradycji w miejscu objawienia Matki Bożej, która miała ukazać się na leżącym obok kamieniu. Poświęcono ją 30 stycznia 1873 r.
Pod ołtarzem w kapliczce znajduje się wybudowana na źródle studnia. Woda wedle wierzeń ma mieć cudowną moc uzdrawiającą.
Wedle kolejnej legendy Matka Boża miała ukazać się na kamieniu ojcu, który przechodził tędy z niewidomym synem. Gdy niewidomy chciał dotknąć jej świetlistych szat postać zniknęła. Na kamieniu pozostał jedynie ślad stopy a obok wytrysnęło źródełko z cudowną, leczniczą wodą pomagającą głównie w chorobach oczu. Więcej informacji – patrz Święte i Przeklęte. Kamienie…, s. 93-96.
Kamień położony jest przy drewnianej kaplicy pw. Ikony Matki Bożej „Wszystkich Strapionych Radość” w Knorydach – obecnie sanktuarium należącym do prawosławnej parafii Zaśnięcia Matki Bożej w Boćkach. Głaz jest wyeksponowany na betonowym podwyższeniu obok kapliczki i przystrojony kwiatami. Wierni przybywający do kamienia ocierają o niego dłonie i całują domniemane ślady stopy Matki Boskiej.
Według informatorów z Knoryd miejsce cudowne ocaliło wieś przed spaleniem podczas II wojny światowej. Podczas gdy płonęły okoliczne wsie, w Knorydach nie został zniszczony ani jeden dom. Wg kolejnej informacji, kamień z „odciskiem stopy Matki Boskiej” pierwotnie znajdował się gdzie indziej (por. Sosna 2001, 55).
Na powierzchni głazu widoczne są liczne naturalne, podłużne zagłębienia. Wymiary kamienia: owalny kształt 110 × 70 cm; wys. 50 cm.
W 2016 r. drewniana kaplica ze źródłem pod wezwaniem Ikony Matki Bożej „Wszystkich Strapionych Radość” spłonęła. Zbudowano nową kaplicę, miejsce zostało przystosowane dla wiernych.
Źródła informacji: Miechowicz 2010, 55; kwerenda terenowa
W okresie międzywojennym jeden z mieszkańców wsi Gredele o imieniu Gabriel miał sen, w którym usłyszał głos nakazujący by udał się pobliskiego lasu. Wedle sennej wizji w wskazanym miejscu miał ujrzeć źródełko, po czym umyć się i napić z niego wody a będzie uzdrowiony z ciężkiej choroby. Tak też się stało, a w ramach wdzięczności ozdrowieniec postawił krzyż, zaś samo źródło obstawił deskami. W latach 1947-1948 mieszkańcy wsi zbudowali kapliczkę zaś źródło ujęli cembrowiną studni. W 1993 r. zbudowano większą kaplicę. W dzień św. Jerzego (6 maja), Ikony Bożej Kazańskiej (4 listopada) i trzeci dzień św. Trójcy obchodzone są tu nabożeństwa. Miejsce powszechnie zwane jest „Krynoczką”.
„Cudowne źródło” w Puszczy Białowieskiej w miejscu zwanym „Krynoczką” oraz uroczyskiem „Miednoje”. Położone jest w lesie, ok. 3 km od Hajnówki. Miejscowa tradycja mówi, że dzieci wypasające zwierzęta miały doznać tu objawienia. W wielkiej światłości na drzewie ukazała się im ikona, obok wytrysnęło cudowne źródło. Ikonę przeniesiono do wsi Lipiny, lecz ta w cudowny sposób wróciła w miejsce gdzie się pojawiła. Wówczas postawiono tu kapliczkę.
Inne podanie wspomina o kobiecie, która modliła się w tym miejscu razem z dziećmi. W trzecim dniu Wielkanocy wydarzył się cud, samoistnie zapalił się przed nią rząd świec.
Wedle innej legendy pierwsi przy źródełku pojawili się mnisi Ławry Kijowsko-Pieczerskiej uciekający przed Tatarami. Mieli zbudować tu cerkiew, wówczas źródło nabrało cudownej mocy uzdrawiania. W 1848 r. wybudowano obecną cerkiew św. Braci Męczenników Machabejskich, matki Salomei i nauczyciela Elezara. Na źródle zbudowano studnie oraz zadaszenie na czterech słupach. Woda źródlana szczególnie pomocna miała być w leczeniu chorób oczu i płuc. Otaczały je krzyże wotywne przyniesione przez pielgrzymów, wokół wieszano również chusteczki po myciu po przecieraniu miejsc chorych. Wedle przekazów ludowych wokół kaplicy miało znajdować się wiele pozostawionych tu lasek, gdyż po cudownym ozdrowieniu kalecy i chorzy już ich nie potrzebowali. Miejsce zostało odnowione w 2000 r. Krynoczka jest obecnie jednym z najważniejszych prawosławnych miejsc świętych na Podlasiu.
Źródło zlokalizowane u stóp niewielkiego wyniesienia, przy drodze z Kuraszewa do wsi Lady. Na wzniesieniu znajdują się pozostałości wczesnośredniowiecznego cmentarzyska z grobami w obstawach kamiennych zwane „Zamczyskiem”. Kult źródełka sięga lat 30. XX w. i związany jest z działalnością Teodora Pawluczuka zwanego „Fedia Ślepiec”, który przekonywał okoliczną ludność o cudownych i leczniczych właściwościach wody w tym miejscu. Z jego inicjatywy w 1942 r. na cmentarzysku postawiono drewnianą kaplicę pw. Świętych Braci Machabeuszy, jako fundamenty wykorzystując głazy z obstaw grobowych. Źródełko zostało otoczone krzyżami przynoszonymi przez wiernych. Obecnie źródło jest ocembrowane i zadaszone.
Źródełko ujęte studnią przy Kaplicy św. Apostoła Jana Teologa w Chrabołowskim Lesie, na uroczysku „Hołowkowo”. W XVI wieku miało dojść w tym miejscu do objawień maryjnych. W ich trakcie wybiło źródło z wodą o cudownych uzdrawiających właściwościach – zwane dziś „Turową Krynicą”. Kaplica pełni funkcję czasowni prawosławnej, zbudowana została w 1984 r. na miejscu poprzedniej spalonej w 1939 r.
Krynica – kaplica zbudowana nad „cudownym źródełkiem”, położona około kilometr za wsią Hodyszewo. W 1630 r. w miejscu tym miało dojść do objawienia. Chłopu pracującemu w polu, nad przewróconą lipą, ukazała się postać Matki Bożej z dzieciątkiem. W koronie drzewa znaleziono ikonę z wizerunkiem Maryi Królowej Podlasia, którą początkowo umieszczoną w kapliczce na drzewie, później przeniesioną do cerkwi w Hodyszewie. W miejscu objawienia i znalezienia ikony wybiło cudowne źródełko z wodą o leczniczych właściwościach. W 1884 r. źródło ujęto w studnię i wybudowano nad nim kaplicę z drewna z rozebranej cerkwi. W latach 80. XX w. wokół założono „ogród różany” z kaplicami różańcowymi.
„Cudowne źródło” z wodą według wierzeń mającą posiadać właściwości lecznicze ulokowane obok drewnianej kapliczki na uroczysku zwanym „Kurhan”. Wedle legendy w miejscu tym została porzucona przez Szwedów, po zdjęciu srebrnej kryzy, Boruńska Ikona Matki Bożej. Ikona była transportowana z Borun na Litwie do Zawyk, lecz w pewnym momencie woły ciągnące wóz odmówiły posłuszeństwa. W miejscu znalezienia obrazu wybiło źródełko obecnie ujęte studzienką.
Cudowne źródło znajdujące się w kapliczce św. Jerzego obok prawosławnej cerkwi pw. Matki Bożej Kazańskiej w Kożanach z końca XIX. Wedle miejscowej tradycji woda posiada moc leczniczą.
