Skip to main content

Autor: olimpadmin

TRZĘSINY, GM. RADECZNICA, POW. ZAMOJSKI

Wedle informacji zebranych wśród mieszkańców wsi, gdy św. Antoni wędrując z Leżajska do Radecznicy spoczął na kamieniu leżącym w okolicznym lesie, wówczas w miejscu tym wytrysnęło źródło. Woda która z niego wybija ma posiadać leczniczą moc. W miejscu tym wybudowano kapliczkę. W każdy Wielki Piątek, przed świtem okoliczni mieszkańcy przychodzą tu po wodę, poją i kąpią w niej chorych. Ważne jest, by woda została zebrana przed świtem, ponieważ wtedy jej uzdrawiająca moc jest największa. W czasie II wojny światowej, na poddaszu kapliczki ukrywała się młoda dziewczyna, żydówka o imieniu Tema. Została tam schowana przez mieszkańców wsi, dzięki czemu przetrwała czas okupacji. Źródlisko w Trzęsinach
stanowi dziś pomnik przyrody nieożywionej.

Źródła informacji: kwerenda terenowa; http://www.pielgrzymkrasnostawski.
pl/index.php/galeria-i/trzesiny
(dostęp 12 maja 2023)

Współrzędne geograficzne: 50.639090, 22.798440

Lokalizacja na mapach Google

RADECZNICA, GM. RADECZNICA, POW. ZAMOJSKI

Źródło oraz drewniana kaplica z 1824 r. w tzw. „Lasku św. Antoniego”. Kaplica wzniesiona na palach nad źródłem, w miejscu gdzie wedle tradycji miał objawić się święty. Woda posiadać ma właściwości uzdrawiające. Obok kaplicy znajduje się ujęcie wody ze źródła w postaci pompy ręcznej.  Miejsce kultu regionalnego zlokalizowane nieopodal Sanktuarium św. Antoniego Padewskiego. Kult świętego wziął miejsce od jego objawienia się nad źródłem.

Źródła informacji: Karolczuk 2014, 110; kwerenda terenowa.

Współrzędne geograficzne: 50.753949, 22.828029

Lokalizacja na mapach Google

STAW UJAZDOWSKI KOLONIAGM. NIELISZ, POW. ZAMOJSKI

Wedle miejscowych wierzeń źródło z wodą o właściwościach leczniczych. Tradycja jego kultu sięga XIX w. (prawdopodobnie posiada starszą metrykę). Woda miała być szczególnie skuteczna na choroby reumatyczne. Chorzy pili ją i obmywali chore miejsca, kąpali się w niewielkim rozlewisku. Wokół źródła oraz zbiornika wodnego pozostawiano ubrania, które nosili chorzy, wierząc że wraz z nimi zostawiana jest choroba. Nowe ubrania ubierano po uprzednim namoczeniu ich w wodzie wypływającej ze źródła.

Do 1915 roku miejsce związane z wiarą w cudowną moc źródła. W 1915 postawiono pierwszą kapliczkę poświęconą św. Janowi. Obecna wybudowana w 1997 r.

Źródlisko wybija ze stoku doliny strumienia „Werbka”. Niegdyś rozlewisko wodne, dziś obszar zabagniony. Miejsce podmokłe, porośnięte trzciną, trudno dostępne. W chwili wykonywania prac dokumentacyjnych rozpoczęto budowę nowej kaplicy na wyżej położonym terenie. Wedle mieszkańców początki kultu i wiary w uzdrawiającą moc źródła mają korzenie niezwiązane z wyznaniem chrześcijańskim, zmiana ta nastąpiła w 1915 r. gdy w praktykach zaczęli brać udział duchowni.

Źródła informacji: wywiad z mieszkańcami wsi; tablica informacyjna umieszczona nieopodal obiektu.

Współrzędne geograficzne: 50.825466, 23.004087

Lokalizacja na mapach Google

SIELEC, GM. LEŚNIOWICE, POW. CHEŁMSKI

Nazwa lokalna: „Źródło Święta Anna” lub „Kaplica na wodzie”. Wedle miejscowej tradycji słynie jako miejsce uzdrowień. Początki kultu miejsca cudownego pozostają nieznane. Dwa razy w roku w dzień św. Anny 26 lipca odbywają się tu odpusty katolickie, dwa tygodnie później prawosławne. Nabożeństwa prawosławne powiązane są ze święceniem wody w „cudownym źródle” pod kapliczką. Dawniej kapliczka należała do parafii greckokatolickiej w Sielcu. Dziś „Kapliczka Ekumeniczna Świętej Anny w Sielcu”.

Źródlisko położone jest w niewielkiej kotlince, na terenie podmokłym. Jedno ze źródeł znajduje się pod kaplicą św. Anny, drugie wybija u stóp pobliskiej lipy.

Źródła informacji: wywiad ze starszymi mieszkańcami wsi Sielec; tablica informacyjna w miejscu kaplicy.

Współrzędne geograficzne: 51.030585, 23.515359

Lokalizacja na mapach Google

KRASNE, GM. UŚCIMÓW, POW. LUBARTOWSKI

Kamień na brzegu jeziora Krasne, we wsi Krasne. Niewykluczone że obrabiany (stary kamień młyński?). Według miejscowej legendy „Matka Boża Siewna” wędrowała tędy w czasie najazdu tatarskiego niosąc na rękach Dzieciątko Jezus. Zmęczona przysiadła na kamieniu i zostawiła odciśnięty ślad stopy. Obok znajduje się mniejszy ślad Dzieciątka Jezus. Średnica głazu 1,7 × 1,5 m. Płaski, w kształcie elipsy. Na jego powierzchni widoczne podłużne pęknięcie oraz dwa zagłębienia – wedle tradycji odciski stóp.

Wg legendy zanotowanej przez J. Stefańskiego „w miejscu obecnego jeziora Krasne znajdowało się miasteczko. Ale jego mieszkańcy byli niegościnni, nieżyczliwi i często przeklinali. Pewnego upalnego dnia do miasteczka przywędrowała zmęczona i spragniona Matka Boża z małym Jezusem na ręku i, odpoczywając na (…) kamieniu, poprosiła o kubek wody. Niestety, mieszkańcy, zajęci kłótniami, nie podali jej wody. Wówczas rozgniewana Matka Boska wzięła do ręki kij i uderzając nim dwukrotnie w kamień, miała powiedzieć: Niech mieszkańcy tego miasta do końca życia piją wodę, bo jej nie chcieli dać. Wtedy miasto niedobrych ludzi zalała woda i powstało jezioro Krasne. Matka Boska z Jezusem na ręku, stojąc na kamieniu, przepłynęła przez jezioro i zatrzymała się na zachodnim brzegu. Na kamieniu pozostały ślady stóp Matki Bożej i małego Jezusa. Widoczne są także dwa poprzeczne pęknięcia, które – według opowiadań – pozostały po uderzeniach kija Matki Boskiej.”

Źródła informacji: Stefański J., „Stopki” Matki Bożej. Legendy, zwyczaje i wierzenia z Krasnego na Lubelszczyźnie, Twórczość Ludowa, R. XII (34) 1997, nr 1, s. 8 – 10; kwerenda terenowa

Współrzędne geograficzne: 51.42217, 22.95423

Lokalizacja na mapach Google

JANÓW LUBELSKI – UROCZYSKO KRUCZEKGM. JANÓW LUBELSKI, POW. JANOWSKI

Według podania w Janowskich Lasach, w miejscu zwanym uroczyskiem Kruczek, na kamieniu miał odpoczywał św. Antoni w drodze między Leżajskiem a Radecznicą. Spod kamienia wytrysnęło źródełko. Woda ma posiadać lecznicze właściwości, przyśpieszać gojenie ran. Krzyż i kapliczkę postawiono w tym miejscu w 1773 roku. Prawdopodobnie wierzenia związane ze źródłem posiadają wcześniejszą proweniencję.

W pobliżu kaplicy znajduje się droga krzyżowa oraz drewniane pomniki upamiętniające walki partyzanckie.  Miejsce pielgrzymek, odbywają się tu msze święte.  

Źródła informacji: Baranowski 2011; tablica informacyjna w miejscu objawienia.

Współrzędne geograficzne: 50.68076, 22.38351

Lokalizacja na mapach Google

KSIĘŻOMIERZ, GM. GOŚCIERADÓW, POW. KRAŚNICKI

Miejsce nosi nazwę lokalną „Zjawienie”. W latach 1594-1602 na polnym kamieniu leżącym obok drogi objawiła się płacząca Matka Boża, siedząca w ubraniu chłopki. Wieść szybko rozniosła się po okolicznych wsi, zaś w miejsce zaczęli przybywać liczni wierni.Z polecenia władz kościelnych, które nie uznały objawień, kamień zakopano.
Objawienia zostały uznane przez biskupa krakowskiego kardynała Bernarda Maciejowskiego. W Księżomierzu wybudowano kapliczkę pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Marii Panny w której umiejscowił obraz z wizerunkiem NMP. Została ona przez biskupa krakowskiego Mariana Szyszkowskiego w dniu 14 listopada 1626 r. mianowana kościołem filialnym parafii dzierzkowickiej.
Parafię w Księżomierzu powołano w latach 1912-1924. Wg legendy w XVIII w. obraz z kapliczki miał zostać przewieziony do kościoła w Dzierzkowicach, jednak „woły nie chciały ruszyć z nim z miejsca”. W 1783 r. do Księżomierza przewieziono stary XV-wieczny kościół z Chodla, który spłonął w 1996 r. 6 sierpnia w miejscu objawienia odprawiana jest msza święta.

Źródła informacji: wywiad z mieszkańcami Księżomierza; tablica informacyjna w miejscu objawienia

Lokalizacja na mapach Google

URZĘDÓW, GM. URZĘDÓW, POW. KRAŚNICKI

W zabagnionej dolinie rzeki Urzędówki, znajduje się cudowne miejsce z sanktuarium poświęconym św. Otylii. Spod drewnianej kaplicy wybija źródło, z którego woda wedle tradycji posiadać ma uzdrawiającą moc, szczególnie pomocną w chorobach oczu, głowy i gardła. W drugi dzień Zielonych Świąt w miejsce to zmierzali wierni z bliższej i dalszej okolicy, również zza Wisły. Pierwsze wzmianki dotyczące miejsca sięgają XVIII w.

Źródła informacji: Wywiad z mieszkańcami Urzędowa; kwerenda terenowa;  http://urzedow.pl/turystyk/warto/miejsca/otylia.htm (dostęp 20.05.2020)

Współrzędne geograficzne: 50.98461, 22.12209

Lokalizacja na mapach Google

Bielsko, gm. Karczmiska, pow. opolski

Kapliczka domkowa w miejscu dawnego „świętego drzewa”. Nieopodal wsi Bielsko, w lesie położonym pomiędzy tą miejscowością a Chodlikiem znajduje się miejsce zwane „Zjawieniem”. Dziś stoi tam niewielka kapliczka domkowa, ufundowana przez mieszkańców Bielska w 1935 r. Wiąże się z nią legenda mówiąca o objawieniu, jakie miało tu miejsce przed wieloma laty. Dwom mężczyznom okazał się klęczący zakonnik. Jak mówią najstarsi mieszkańcy Chodlika oraz Bielska, wcześniej w tym miejscu stała potężna sosna, która otoczona była szczególną czcią oraz wiarą w moc leczniczą. Ludzie przychodzili do niej i wieszali na jej gałęziach niewielkie szmatki, fragmenty ubrań należących do osób chorych. Miejsce znane było z licznych uzdrowień. Pod sosną jako dary zakopywano monety. Wedle niektórych rozmówców z czasem zawieszono na niej niewielką kapliczkę z obrazem św. Bartłomieja. Według innych od początku kult tego miejsca związany był z osobą świętego i wiszącym w kapliczce na sośnie obrazem. W początku XX w. uzdrowienia w tym miejscu miał doznać jeden z mieszkańców Bielska. Kapliczka została częściowo zniszczona w trakcie działań wojennych, później odbudowana. Znajduje się przy niej również grób czterech mieszkańców Bielska rozstrzelanych przez Niemców w 1942 r. Miejsce to tradycyjnie odwiedzane jest przez okolicznych mieszkańców w Wielkanoc. Niegdyś zbierała się tu cała społeczność, biesiadowano w jego pobliżu. Według innego podania w miejscu tym rosły lipy, jednej z kobiet podróżujących droga objawił się św. Bartłomiej.

Bielsko001

Bielsko011

Bielsko006

CHODLIK, GM. KARCZMISKA, POW. OPOLSKI

Kamień położony jest przy drodze z Karczmisk do Chodlika, w Lesie Powiślańskim.
Według legendy zagłębienia na kamieniu mają być śladami stopy oraz laski zostawionymi przez Matkę Boską, która wędrowała tędy z Dzieciątkiem Jezus. Miała ona przysiąść na kamieniu, by odpocząć.

Źródła informacji: kwerenda terenowa; wywiady z mieszkańcami wsi;

https://www.kazimierzdolny.pl/chodlik/28103/ (dostęp 20 marca 2023)

Współrzędne geograficzne: 51.22087, 21.950060

Lokalizacja na mapach Google