Autor: olimpadmin

NOWINY HORYNIECKIE, GM. HORYNIEC ZDRÓJ, POW. LUBACZOWSKI

Napisane przez olimpadmin w dniu 2018-03-04. Opublikowano w Podkarpackie, Cudowne źródełka.

Jedno z najbardziej znanych „cudownych źródeł” w woj. podkarpackim. Miejsce znane z kultu religijnego od XVII w. Dnia 12 czerwca 1636 r. miało tu dojść do objawienia Matki Boskiej, która ukazała się trójce pastuszków.

Woda wybijająca ze źródła pod kaplicą ma posiadać uzdrawiającą moc, zwłaszcza w chorobach oczu. Wieść o objawieniu szybko rozeszła się po okolicy, w miejscu cudu postawiono
krzyż. Właściciel dóbr horynieckich był początkowo nastawiony przeciw kultowi tego miejsca.
Jednak gdy jego żona wybłagała tu dla niego ratunek od śmierci w czasie wojny, kult rozkwitł.
W ołtarzu kaplicy znajduje się drewniana rzeźba Matki Bożej Niepokalanego Poczęcia. W
pobliżu kaplicy i źródła dwa inne źródła wybijające spod wzgórza.

Źródła informacji: Kawałko 2006, 54-55; Wiśniewski 1998, 90-92; Chowaniec 2007, 87-88; kwerenda terenowa.

Współrzędne geograficzne: 50.22018, 23.40403

Lokalizacja na mapach Google

Niwki Horynieckie, gm. Horyniec-Zdrój, pow. lubaczowski

Napisane przez olimpadmin w dniu 2018-03-04. Opublikowano w Podkarpackie, Diabelskie kamienie.

W Lesie Buczyna (Uroczysko Buczyna) grupa skałek porozrzucanych na przestrzeni ok 100m2. Największa z nich (tzw. „żaba”) z otworem pośrodku jest obiektem legend. Liczne ślady procesów krasowych – otwory, wgłębienia o różnych kształtach. Wedle różnych podań i koncepcji kamienie, a zwłaszcza skała z otworem, mają stanowić pogańskie miejsce kultu, ew. zegar słoneczny. Obiekt zainteresowań neopogan. Brak dowodów na funkcję religijną miejsca w przeszłości. Utwory naturalne, widoczne w nich otwory powstały w wyniku otworów krasowych.

Lokalizacja GPS: 50°13’43.87″N; 23°24’48.07″E

MONASTERZ, GM. HORYNIEC-ZDRÓJ, POW. LUBACZOWSKI

Napisane przez olimpadmin w dniu 2018-03-04. Opublikowano w Podkarpackie, Diabelskie kamienie.

Tzw. „Diabelski Kamień” w Werchracie, grupa skałek na tzw. „Garbie Niedźwiedzia”. Wychodnia trzeciorzędowych skał wapiennych. Liczne ślady procesów krasowych – otwory oraz wgłębienia o różnych kształtach. Wedle jednej z legend skały a zwłaszcza największa nich zwana „diabelskim kamieniem” są pozostałością głazu, który wysłany z piekła diabeł niósł by zrzucić na klasztor i kościół w Monasterzu. Diabeł w trakcie drogi postanowił chwilę odpocząć i wtedy zastał go świt, co zmusiło go do upuszczenia głazu. Wedle bardziej rozbudowanej wersji podania diabły miały posiadać swoje siedlisko w miejscu zwanym „Moczarami”. Najsilniejszy z nich nie mogąc ścierpieć obecności zakonników w Monasterzu wyruszył do Brusna i kamiennej góry gdzie wyrwał ogromny kawał skały.

Wędrując nocą przez góry i doliny bardzo się zmęczył i postanowił chwilę odpocząć gdy już znalazł się blisko klasztoru. Położył głazy i zdrzemnął się, gdy nagle obudziło go pianie koguta z pobliskiej wsi. Diabeł wraz z nastaniem dnia utracił siły i z wściekłości wbił pazury w kamień, czego ślady mają być widoczne do dziś po czym uciekł do Moczar.

W odległości ok. 2 km znajdują się ruiny średniowiecznego klasztoru prawosławnego.

Źródło informacji: Kierepka F., Opowieści z Roztocza. Na tropie legend i historii, Zamość 2022, s. 174-176; Tablica informacyjna Nadleśnictwa Lubaczów przy głazie; kwerenda terenowa

Współrzędne geograficzne: 50.266050, 23.429298

Lokalizacja na mapach Google

SIEDLISKA, GM. LUBYCZA KRÓLEWSKA, POW. TOMASZOWSKI

Napisane przez olimpadmin w dniu 2018-03-04. Opublikowano w Lubelskie, Cudowne źródełka.

Źródełko w dolinie strumienia Prądnik. Tworzy rozlewisko, nad nim ustawiona
kapliczka na palach. Kult miejsca i cudownego źródła sięga XVIII w. Wówczas miejscowemu
pasterzowi miała ukazać się postać Matki Bożej. Ten przestraszony uderzył w postać batem,
ta zaś rozpłynęła się w nurcie rzeki. Mieszkańcy wsi, gdy wieść się rozeszła, by przebłagać
Matkę Bożą postawili w tym miejscu kapliczkę. Sporządzono również obraz wedle opisu pasterza,
który okazał się identyczny z obrazem Matki Boskiej z pobliskiego Sokala. Woda miała nabrać
wówczas właściwości uzdrawiających.

Źródła informacji: Kawałko 2006, 59-60; kwerenda terenowa.

Współrzędne geograficzne: 50.26322, 23.55085

Lokalizacja na mapach Google

JEZIERNIA, GM. TOMASZÓW LUBELSKI, POW. TOMASZOWSKI

Napisane przez olimpadmin w dniu 2018-03-04. Opublikowano w Lubelskie, Cudowne źródełka.

Źródełko przy grocie NMP z Lourdes. Po wysiedleńcach w czasie II Wojny Światowej w trakcie powrotu mieszkańców Jezierni do swoich domostw, w czasie suszy w centrum wsi wytrysnęło źródło, co przypisano opiece NMP nad jej mieszkańcami. Miejsce kultu w okresie powojennym, później zapomniane. W 2000 r.
obszar oczyszczono i wybudowano grotę MB na wzór z Lourdes. Według mieszkańców wsi woda ze źródła ma mieć moc uzdrawiającą.

Źródła informacji: Kawałko 2006, 60-61; kwerenda terenowa.

Współrzędne geograficzne: 50.41212,23.41408

Lokalizacja na mapach Google

TOMASZÓW LUBELSKI, GM. TOMASZÓW LUBELSKI, POW. TOMASZOWSKI

Napisane przez olimpadmin w dniu 2018-03-04. Opublikowano w Lubelskie, Cudowne źródełka.

Źródełko i kaplica św. Wojciecha, na terenie miasta, przy ul. Klasztornej. Według
tradycji w 1677 roku miały tu miejsce objawienia św. Wojciecha. Mieszczaninowi o nazwisku
Mańka, który był krzywoprzysięzcą w sprawie o zabójstwie przy źródle objawił się św. Wojciech i uwolnił go od zła jakie w nim tkwiło. Święty Wojciech otoczony był aniołami przed wizerunkiem Matki Boskiej Tomaszowskiej, wezwał mieszczanina do pobożnego życia a wówczas ten dozna łaski odpuszczenia grzechów.

Pierwsza drewniana kaplica „Na Piasku” powstała w 1652 r. i została zniszczona w czasie
potopu szwedzkiego. Świadczy to wcześniejszej tradycji związanej ze źródłem. Kolejną zbudowano
w 1662 roku. Po objawieniach w miejscu tym postawiono kościół św. Wojciecha, źródło
obudowano. Kościół popadł w ruinę i w 1894 r. zbudowano tu drewnianą kapliczkę, w 1994 r.
zamienioną na murowaną.

Źródła informacji: Petera 1996; kwerenda terenowa.

Współrzędne geograficzne: 50.44565,23.41897

Lokalizacja na mapach Google

WASYLÓW WIELKI, GM. ULHÓWEK, POW. TOMASZOWSKI

Napisane przez olimpadmin w dniu 2018-03-04. Opublikowano w Cudowne źródełka, Lubelskie.

Źródełko i kaplica św. Anny. Do końcavXVIII w. wieś była własnością zakonu sióstr
Benedyktynek od Nieustającej Adoracji NajświętszegovSakramentu we Lwowie, zapewne
wówczas w miejscu źródełka powstała pierwszavkaplica św. Anny. Obecna kapliczka murowana
z XVIII/XIX w. powstała w miejscu poprzedniejvdrewnianej. Wewnątrz figura św. Anny nauczającej
Maryję. Woda ze źródła ma posiadać moc uzdrawiającą z chorób

Źródła informacji: http://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/miejsca-swiete-w-wierzeniach-ludowych-cudowne-zrodla-na-lubelszczyznie (dostęp 20.04.2022); kwerenda terenowa.

Współrzędne geograficzne: 50.45464,23.90809

Lokalizacja na mapach Google

PGR RADKÓW (DAWNIEJ RADKÓW), GM. DOŁHOBYCZÓW, POW. HRUBIESZOWSKI

Napisane przez olimpadmin w dniu 2018-03-04. Opublikowano w Lubelskie, Cudowne źródełka.

Niegdyś Radków, gm. Telatyn, obecnie PGR Białystok, gm. Dołhobyczów. Wedle miejscowych
mieszkańców woda posiadać ma właściwości uzdrawiające. Początki kultu są nieznane.
Tradycja mówi o objawieniu się w tym miejscu Matki Boskiej pasterzom. Kiedy kult tego miejsca się nasilał i przybywali tu liczni pielgrzymi, postawiono nad cudownym źródłem kaplicę (greckokatolicką) oraz kalwarię z XIV stacjami drogi krzyżowej.

Do II Wojny Światowej funkcjonowało tu greckokatolickiej sanktuarium maryjne.
Przybywali tu liczni pielgrzymi na doroczne odpusty. Po II Wojnie Światowej gdy powstał
tu PGR kaplicę rozebrano. Obecna kapliczka na studni pochodzi z lat 90. XX w. Obok znajduje
się mogiła i pomnik żołnierzy UPA.

Źródła informacji: Kawałko 2006, 53-54; kwerenda terenowa.

Współrzędne geograficzne: 50.49240, 23.93516

Lokalizacja na mapach Google

CZARTOWCZYK, GM. TYSZOWCE, POW. TOMASZOWSKI

Napisane przez olimpadmin w dniu 2018-03-04. Opublikowano w Lubelskie, Cudowne źródełka.

Obecna kapliczka z 1950 r. w miejscu starszej z 1847 r. pw. Najświętszej Marii Panny.
Wewnątrz figura św. Jana Nepomucena. Pierwotnie znajdująca się tu kopia obrazu Matki
Boskiej Częstochowskiej przeniesiona do cerkwi w Czartowcu. Stara kapliczka na palach ze
źródłem obudowanym drewnianą cembrowiną widoczna na przedstawieniu u Zygmunta Glogera
(1907, s. 79). Wiara w uzdrawiającą moc źródła, ma leczyć wszelkie choroby, szczególnie
oczu. Wedle podania ślepej dziewczynce objawiła się w tym miejscu Matka Boska, kazała jej
obmyć oczy i dziecko odzyskało wzrok. Przed II Wojną Światową miejsce licznych pielgrzymek.

Źródła informacji: Gloger 1907, 79; Kawałko 2006, 60; kwerenda terenowa.

Współrzędne geograficzne: 50.57476, 23.61600

Lokalizacja na mapach Google

KRYŁÓW KOLONIA, GM. MIRCZE, POW. HRUBIESZOWSKI

Napisane przez olimpadmin w dniu 2018-03-04. Opublikowano w Lubelskie, Cudowne źródełka.

Źródełko i kapliczka pw. Św. Mikołaja. Źródło wybija u stóp niewielkiego wzniesienia.
Drewniana kapliczka z figurami św. Mikołaja oraz Wilka. Figura św. Mikołaja z XVIII w.,
rzeźba wilka prawdopodobnie starsza. Obecnie rzeźba wilka z szarego kamienia (piaskowca?) jest pomalowana i uzupełniona gipsem. Uzupełnień dokonano w latach 90. XX w. Na wysokości karku zwierzęcia widoczne zagłębienie na ustawienie świecy.
Legendy mówią, że kult źródła związany był pierwotnie z wilkiem „uzdrowicielem”, zaś figurę
Mikołaja dostawiono później. Liczne podania o uzdrawiającej mocy wody ze źródła oraz
rzeźby wilka, która miała leczyć bezpłodność. Kobiety chcące posiadać dzieci siadały na wilka
i głaskały jego podbrzusze, po czym obmywały się wodą ze źródła. Woda ze źródła gromadzi
się w dwóch sadzawkach, wg podań obmywali się w nich pątnicy.

Inne legendy mówią o osobie miejscowego dziedzica, który kazał zasypać źródło i wilka by pątnicy nie niszczyli mu lasu po czym oślepł. Uzdrowiło go dopiero obmycie w świętej wodzie i przywrócenie miejsca kultu, jago wotum ufundował figurę św. Mikołaja. Przy figurze znajduje się rzeźba kosza z główkami małych dzieci, obecnie przemalowane na bochenki chleba. Miejsce kultu lokalnego. W latach 1756-1808
kaplica znajdowała się pod opieką Klasztoru OO. Reformatów w Kryłowie. Miejsce kultu
pierwotnie związane z rzeźbą wilka oraz cudownym źródłem.