Skip to main content

Autor: olimpadmin

WYROZĘBY, GM. REPKI, POW. SOKOŁOWSKI

Kamień nr 1 miał znajdować się nieopodal łąk pod wsią zwanych „Jaćwież”, w środku lasu zwanego „Wojsko”. Miał to być ogromny kamień z zagłębieniem zwanym „Misą Królewską” oraz śladem stopy interpretowanym, jako ślad pozostawiony przez Matkę Boską. Obiekt nie został odnaleziony, we
wsi nie zanotowano informacji na jego temat. Kamień nr 2 – niewzmiankowany w literaturze, odnaleziony w miejscowości w trakcie badań terenowych. Głaz narzutowy z szarego granitu (wym. 120 × 70 cm) posiadający naturalne zagłębienie o wym. 10 × 4 × 3 cm, określane przez mieszkańców wsi jako ślad stopy pozostawiony przez Matkę Boską.

Źródła informacji: Szczepańczuk 1990, 8 i n.; kwerenda terenowa

Współrzędne geograficzne: 52.34468, 22.42559

Lokalizacja na mapach Google

ŁUZKI, GM. JABŁONNA LACKA, POW. SOKOŁOWSKI

Głaz narzutowy, częściowo ociosany. Pierwotnie pełnił funkcję kamienia granicznego na granicy wsi Łuzki i Czekanów. Według Kazimierza Stołyhwo kamień o formie antropomorficznej stanowiący obiekt kultowy, Roman Jakimowicz przychyla się zaś do jego funkcji znaku granicznego.
Kamień pierwotnie był usytuowany na granicy pól pomiędzy wsiami Łuzki oraz Niemirki. Wedle miejscowego podania głaz stał na grobie czarownicy, stąd nazwa własna kamienia „Czarownica”.
W górnej części kamienia wykuty został znak podkowy, w środkowej części równoramienny krzyż, zaś w dolnej partii krzyż maltański. Po przeciwległej stronie kamienia, w jego dolnej części wykuto ślad stopy.
W 2006 r. kamień został przeniesiony do Czekanowa i ustawiony przed tutejszym kościołem.

Źródła informacji: Stołyhwo 1922; kwerenda terenowa

Współrzędne geograficzne: 52.43907, 22.44143

Lokalizacja na mapach Google

ŁAZÓWEK, GM. STERDYŃ, POW. SOKOŁOWSKI

Kamień z wykuciem w kształcie stopy, znajdujący się obecnie pod ołtarzem w kościele parafialnym Wniebowzięcia NMP (Diecezjalnym Sanktuarium Maryjnym) w Łazówku.

Lokalna tradycja wiąże ślady na kamieniu w Łazówku z objawieniem „Pięknej Pani”, do którego miało dojść w połowie XVI w. Miała się ona ukazać „na wielkim kamieniu, wśród niezwykłej jasności” dziedziczce pobliskiego Łazowa. Matka Boża wyraziła pragnienie, by dziedziczka przychodziła w to miejsce. Gdy widzenie minęło, na kamieniu pozostały ślady stóp Matki Bożej.

Wieść szybko rozeszła się po całej okolicy, a dziedzic z Łazowa wybudował w tym miejscu kościółek, na którego dużym ołtarzu ustawionym na owym kamieniu umieszczono obraz Matki Bożej Pocieszenia. Kamień ze śladami stóp został wmurowany w ołtarz, jego fragment można zobaczyć przez drewnianą kratę.

Z czasem miejsce to stało się celem licznych pielgrzymek i kultu religijnego. Kamień z odciskiem stopy NMP miał posiadać właściwości lecznicze, dlatego pielgrzymi odłupywali jego fragmenty i zabierali do domów. Miejsce zasłynęło z licznych uzdrowień.

Źródła informacji: Jakubik 1946, 13-14; tablica informacyjna przed kościołem; kwerenda terenowa

Współrzędne geograficzne: 52.55733, 22.39937

Lokalizacja na mapach Google

WYSZOMIERZ, GM. KOSÓW LACKI, POW. SOKOŁOWSKI

Głaz narzutowy z szarego granitu. Lokalna tradycja wiąże ślady na kamieniu z objawieniem Matki Boskiej. Według Władysława Jareckiego (1902) na kamieniu miał być widoczny ślad lewej stopy z wyraźnymi odciskami palców oraz znak krzyża z podstawą. Wedle miejscowych informatorów na kamieniu obecne były różne „znaki i zagłębienia”, oraz „odciśnięty” ślad ludzkiej stopy.

Pierwotnie głaz leżał na granicy wsi Wyszomierz i Kutyski. Obecnie kamień jest zakopany tuż przy drodze na wzniesieniu przy granicy wsi Wyszomierz. Dokonano tego w trakcie prac związanych z poszerzaniem drogi. Na powierzchni widoczna jest jedynie jego niewielka część o wymiarach ok. 40 × 40 cm. Początkowo kamień miał leżeć po przeciwległej stronie drogi niż obecnie. Miał być to duży głaz wysokości człowieka.

Źródła informacji: Jarecki 1902, 128; kwerenda terenowa

Współrzędne geograficzne: 52.52103, 22.13272

Lokalizacja na mapach Google

KAŃKOWO (PORĘBA) GM. MAŁKINIA GÓRNA, POW. OSTROWSKI

Kamień „z odciskiem stopy” na „łąkach wsi Kańskowo”, w miejscu zwanym Poręba (kamień zniszczony, wg. Maksymiliana Barucha zabrany pod budowę domu lub kolei).

Według miejscowego podania zanotowanego w końcu XIX w. ślad stopy pozostawiony został przez Najświętszą Marię Pannę, która tu odpoczywała z dzieciątkiem Jezus. Inne podanie podaje, że Matka Boska przechodziła tędy po błotach, natrafiła na ten kamień i ślad swojej stopy zostawiła.

Obecnie wśród miejscowej ludności nie zachowała się żadna informacja na temat głazu.

Źródła informacji: Dydyński 1893, 10; Baruch 1907, 33; kwerenda terenowa

SŁOJKI, GM. SZELKÓW, POW. MAKOWSKI

Kamień z odciskiem stopy św. Rozalii z Palermo (ok. 1130-1170), która miała się tu zatrzymać w trakcie wspólnej wędrówki ze św. Rochem wzdłuż Narwi. Do końca II wojny światowej znajdował się przed ołtarzem głównym w osiemnastowiecznym kościele (z ok. 1709 r.) pw. św. Rozalii, na uroczysku św. Rozalia.

Kamień uznawano za cudowny – według informatorów posiadał właściwości lecznicze. Wierni klękali przed nim, całowali go, pocierali o niego głowę i chore miejsca. Miał słynąć z licznych uzdrowień. W 1944 r. świątynia została zdewastowana i całkowicie zniszczona przez żołnierzy Armii Czerwonej. Znajdujący się nad ołtarzem cudowny obraz św. Rozalii został uratowany i po wojnie przeniesiony do nowej kaplicy.

Wedle lokalnych przekazów kamień przeniesiono wówczas do zbudowanej w 1946 r. kaplicy, zaś przed 1952 r. został zabrany i wywieziony w nieznane miejsce przez lokalnych działaczy komunistycznych. W latach 1991-1995 zbudowano nową świątynię w obecnej formie. Znajduje się przy niej studnia postawiona na „cudownym źródełku”, którego woda również ma posiadać właściwości lecznicze. Uroczysko oraz kościół stanowią centrum lokalnego kultu i pielgrzymek. Co roku 3–4 września odbywają się tu uroczystości odpustowe.

Kamień zaginął – według miejscowej informatorki Jadwigi Słowikowskiej (75 lat), przed 1952 r. został nocą zabrany sprzed ołtarza i wywieziony w nieznane miejsce przez lokalnych działaczy komunistycznych.

Źródła informacji: Herz 2012, 194; kwerenda terenowa

Współrzędne geograficzne: 52.81452, 21.27755

Lokalizacja na mapach Google

Dzbenin, gm. Rzekuń, pow. ostrołęcki

DzbeninGłaz narzutowy z szarego granitu znajdujący się w starorzeczu Narwi na wysokości wsi Dzbenin.

Wedle miejscowego podania na kamieniu mają być wyryte litery „S” raz „B”, które mają być inicjałami króla Stefana Batorego. Podczas jednego z polowań król miał zostać zraniony przez jelenia. Na kamieniu miał być opatrywany przez medyka. Inna legenda mówi, że w tym miejscu król oczekiwał na swoją drużynę, którą zgubił w puszczy.

ROSTKOWO, GM. CZERNICE BOROWE, POW. PRZASNYSKI

Kamień z szarego granitu z zagłębieniem w kształcie stopy położony przy neogotyckim kościele pw. św. Stanisława Kostki (Rostkowo to miejsce narodzin świętego w 1550 r.). Obecny kościół zbudowano w latach 1895-1900, wedle tradycji w miejscu dworu rodziny Kostków. Wcześniej znajdowała się tu drewniana kaplica (1488 r.) oraz drewniana świątynia (po 1717 r.). Dwunastego maja 2000 r. kościół w Rostkowie został ustanowiony sanktuarium diecezjalnym św. Stanisława Kostki.
Według miejscowej legendy zagłębienie w kamieniu to odcisk stopy młodego Stanisława Kostki, który w tym miejscu miał zwyczaj modlić się pod lipą. Wymiary kamienia: 110 × 80 × 55 cm, wymiary wykucia w kształcie stopy (prawej) 17 × 10 cm, 3 cm głębokości. Zdaniem Danuty Czernickiej-Chodkowskiej zagłębienie w kształcie stopy powstało w wyniku drążenia skały przez wodę.

Źródła informacji: tablica informacyjna ustawiona przed kościołem w Rostkowie; Czernicka- Chodkowska 1980, 63-64, ryc. 25; Kostka 2010, 34-39

Współrzędne geograficzne: 53.00432, 20.80959

Lokalizacja na mapach Google

CYBULIN, GM. BODZANÓW, POW. PŁOCKI

Kamień leżący w zagłębieniu terenu, na polach między Cybulinem a Parkoczewem. Wedle miejscowego podania jedno z naturalnych zagłębień widocznych na powierzchni kamienia ma być śladem stopy pozostawionym przez Matkę Boską. Pierwsza informacja o głazie i znajdującym się na jego powierzchni
śladzie stopy pochodzi z 1868 r. (Kurjer Codz. 1868, 3): „jak najwyraźniej wyciśniętą jest stopa ludzka, podobna zupełnie do głębokiego śladu, jaki się napotyka na wilgotym piasku, stanąwszy na nim bosą nogą. Wydrążenie tak jest gładkie i stanowiące w każdem miejscu istotę twardego kamienia, iż nie mogąc przypuścić aby ktoś dłutem wyżłobił to wydrążenie, dziwić się należy, ażali na tak twardym przedmiocie jakim jest brukowiec, miękka stopa ludzka mogła zostawić ten ślad, który najprawdopodobniej
jest tak starym jak sam kamień.”

Polodowcowy głaz narzutowy, szaro-różowy granit o wymiarach ok. 4 × 1,20 m; odsłonięta jedynie część kamienia, reszta znajduje się pod ziemią. Zagłębienie, które można interpretować jako ślad stopy o wymiarach 25 cm dł. × 10 cm szer., głęb. 0,5 cm. Widoczne ślady obkopywania kamienia oraz prób rozbicia. Według informatorów ze wsi Cybulin kamień wielokrotnie próbowano rozbić lub doprowadzić do popękania, m.in. poprzez palenie na nim opon.

Źródła informacji: Kurjer Codz. 1868, 3; Baruch 1907, 28-29; kwerenda terenowa

Współrzędne geograficzne: 52.48925, 20.07033

Lokalizacja na mapach Google

KAMION, GM. MŁODZIESZYN, POW. SOCHACZEWSKI

Głaz narzutowy z czerwonego granitu, wedle tradycji z odciskiem stopy Matki Boskiej lub św. Jacka. Wmurowany w kapliczkę stojącą obok kościoła pw. św. Jacka. Legenda wiąże go z osobą św. Jacka Odrowąża, pochodzącego ze Śląska dominikanina, który w 1. połowie XIII w. w czasie jednej ze swoich misyjnych podróży wizytował Mazowsze. W okolicy Wyszogrodu wespół z towarzyszącymi mu braćmi-misjonarzami, na własnym płaszczu „jako w łodzi najbezpieczniejszej” przeprawił się przez wezbraną Wisłę. Wedle miejscowego podania odcisk stopy pozostawiony przez świętego stanowi pamiątkę tej przeprawy (wg Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego oraz monografii M. Barucha, na kamieniu miała być odciśnięta stopa Matki Boskiej). Kamień częściowo obudowany murowaną kapliczką zwieńczoną żeliwnym krzyżem; pierwotnie głaz stanowił podstawę pod figurę Matki Boskiej. Wymiary kamienia: front 125 cm szer., 127 cm wys.; część tylna 137 cm szer., 140 cm wys.; szer. 80 cm (część zabudowana kapliczką). Ślad stopy po lewej stronie kamienia, wymiary 18 × 5 cm, głębokość 0,5 cm. W dolnej części kamienia wykucie w formie krzyża, w górnej wnęka. Od kamienia ma pochodzić nazwa miejscowości (Słownik Geograficzny 1902, XV, 51).

Źródła informacji: Słownik Geograficzny 1902, XV, 51; Baruch 1907, 28; kwerenda terenowa

Współrzędne geograficzne: 52.36733, 20.20171

Lokalizacja na mapach Google