Autor: olimpadmin

Ostrożany, gm. Drohiczyn, pow. siemiatycki

OstrożanyWedle miejscowej legendy pierwszy kościół w Ostrożanach pw. Narodzenia NMP św. Apostołów Piotra i Pawła został ufundowany (19 lipca 1450 r.) przez właścicieli tych ziem, Bartłomieja i Dadźboga Ostrożańskich, w miejscu gdzie braciom wśród lip, na leżącym tu dużym kamieniu objawiła się Matka Boża nakazując wznieść tu świątynię. Na kamieniu miał pozostać ślad jej stopy. Bracia nie usłuchali nakazu i zaczęli budować świątynię w innym miejscu. Jednakże pewnego dnia zostali podwaliny świątyni przeniesione właśnie w to miejsce gdzie objawiła się Matka Boża i uznali to znak działania Opatrzności Bożej.
Wedle miejscowej tradycji kamień z „odciskiem stópki” Matki Bożej ma znajdować się pod ołtarzem kościoła z cudownym obrazem Matki Boskiej Ostrożańskiej.

Knorydy, gm. Bielsk Podlaski, pow. bielski

KnorydyKamień położony jest przy drewnianej kaplicy Ikony Matki Bożej „Wszystkich Strapionych Radość” w Knorydach – obecnie prawosławna kaplica-sanktuarium.

Wymiary kamienia: owalny kształt 110×70 cm; wys. 50 cm; dziś wyeksponowany na betonowym podwyższeniu obok kapliczki, przystrojony kwiatami. Okoliczni mieszkańcy i wierni przybywający do kamienia ociera o niego dłonie i całują domniemane ślady stopy Matki Boskiej.

W kamieniu widoczne są liczne naturalne podłużne zagłębienia.

KnorydyKaplicę wzniesiono w 1872 r. z inicjatywy Pawła Cara, jednego z mieszkańców wsi, według tradycji w miejscu objawienia matki Bożej, która miała ukazać się na omawianym kamieniu. Kapliczka postawiona jest na źródle, z którego woda wedle wierzeń ma mieć cudowna moc uzdrawiającą. Pod ołtarzem w kapliczce znajduje się studnia wybudowana na źródle.

KnorydyWedle legendy Matka Boża miała ukazać się na kamieniu ojcu, który przechodził tędy z niewidomym synem. Gdy niewidomy chciał dotknąć jej świetlistych szat postać zniknęła. Na kamieniu pozostał jedynie ślad stopy a obok wytrysnęło źródełko z cudowną, leczniczą wodą pomagającą głównie w chorobach oczu.

Według informatorów z Knoryd kamień ocalił wieś przed spaleniem podczas II Wojny Światowej. Podczas gdy płonęły okoliczne wsie, w Knorydach nie został zniszczony ani jeden dom.

Zawady, gm. Turośl Kościelna, pow. bielski

ZawadyGranitowy głaz narzutowy położony na podmokłym terenie na skaju lasu, ok. 2 km na południowy-zachód od zabudowań wsi Zawady.

ZawadyGłaz nosi ślady nawiercania w celu jego rozbicia – według okolicznych mieszkańców po wojnie jeden z gospodarzy próbował go wysadzić dynamitem, jednak nie udało się naruszyć struktury kamienia.

Wedle miejscowego podania jest to fragment gwiazdy, która przed latami spadła na ziemię; zagłębienie na kamieniu ma być śladem matki Bożej, która odpoczęła na nim w trakcie swojej wędrówki

Zajączki, gm. Juchnowiec Dolny, pow. białostocki

ZajączkiPolodowcowy głaz narzutowy z szarego granitu, położony pośrodku pól nieopodal kaplicy Kazańskiej Ikony Matki Bożej w Zajączkach, przy drodze z Juchnowic do Wojszek (z kaplicą związane jest podanie o mającym tu miejsce objawieniu Maryjnym: na jednym z drzew pojawiła się Ikona, która obecnie znajduje się w kaplicy).

Głaz jest mocno zerodowany. Na jego płaskiej powierzchni widoczne są liczne zagłębienia pochodzenia naturalnego. Pod kamieniem znajduje się kolejny głaz lub jego większa część schowana w ziemi.

ZajączkiNa kamieniu ma również być odciśnięty ślad stopy Matki Bożej, która „dawno temu przechodziła tędy z Dzieciątkiem Jezus”. Wedle miejscowych informatorów niegdyś kamień otoczony był szczególną czcią, składano na nim kwiaty, odmawiano przy nim modlitwy.

Kilkadziesiąt lat temu jeden z gospodarzy, właściciel pola, postanowił go rozbić i wykorzystać, jako materiał budowlany. Wbił w niego metalowe kliny oraz wywiercił w głazie kilkanaście otworów i wsypał w nie proch. Nastąpił wybuch i gospodarz stracił oczy. Od tego czasu kamień jest objęty jeszcze większą czcią. Wedle miejscowych informatorów czasami w nocy nad kamieniem widać światła i rozbłyski.

ZajączkiW latach 50-tych próbowano przenieść kamień za pomocą koparki pod cerkiew w Kożanach, jednakże nie udało się go ruszyć z ziemi.

Białki, gm. Narew, pow. hajnowski

BiałkiGłaz narzutowy położony jest na bagnie, tzw. uroczysku Sinorzeczka. Na kamieniu widoczne wykucie w kształcie stopy.

Podobne kamienie, na których są ślady stóp Matki Boskiej, znajdują się także obok wsi Białki, leżącej przy trasie Zabłudów – Narewka. Kamień w Białkach leży w zaroślach obok wsi i jest dziś zapomniany. Ślad po stopie Matki Boskiej jest głęboki i wyraźny. Legenda głosi, że w czasach, kiedy panowała tu zaraza i masowo umierali ludzie, przechodziła tamtędy Matka Boska z Dzieciątkiem Jezus. Zaczepiła się o ten kamień i stłukła sobie nogę. I stąd ten ślad. Zawsze jest w nim woda, która ma uzdrawiające właściwości.

Woda zbierająca się w zagłębieniu w kształcie stopy miała posiadać cudowne właściwości lecznicze, pomagała na wszelkie zmiany skórne i brodawki. Wedle jednego z informatorów (75 lat) kamień niegdyś był wyższy, obok niego często palono ogniska.

Z bagnem, na którym leży kamień związana jest także legenda o potopionym w nim zagonie kozackim, który jeden z mieszkańców wsi wyprowadził na mokradła źle wskazując drogę.

Harkawicze, gm. Szudziałowo, pow. sokólski

HarkawiczeMiejsce zwane „Mogielnica”, prawdopodobnie cmentarzysko późnośredniowieczne/nowożytne.;

Na jednym z kamieni widoczne naturalne zagłębienia, które okoliczni mieszkańcy interpretują jako ślady stóp.
Wedle legendy są to odciśnięte stopy małej dziewczynki, która niegdyś pasąc krowy stała na nim i grzała sobie stopy na rozgrzanym od słońca głazie; inne podanie mówi, że stała płacząc na grobie swojej matki tak długo, aż jej stopy odcisnęły się w kamieniu

 

Knyszewicze, pow. Szudziałowo, pow. sokólski

Nowożytny krzyż nagrobny lub postawiony jako miejsce oznaczenia cmentarza cholerycznego z XVIII w., położonego na wzgórzu na zachód od zabudowań wsi.
Ze względu na zaokrąglone, rozszerzone zwieńczenie przez część ludności określany mianem „baby kamiennej”. W pobliżu krzyża widoczne inne kamienie nagrobne.

Kuźnica, gm. Kuźnica, pow. sokólski

KuźnicaKamienny krzyż z szarego granitu, wykonany w dość archaicznym stylu, niewykluczone, że jest to półprodukt. U zwieńczenia krzyża widoczny wizerunek twarzy ludzkiej lub czaszki, ew. postaci demonologicznej. Wyraźnie zaznaczone oczy, nos, usta, broda oraz włosy (według jednego z mieszkańców wsi na krzyżu ma być wyobrażona tzw. „zmora” lub zaraza). W części środkowej inskrypcje (prawdopodobnie po łacinie).

KuźnicaKamienny krzyż zwieńczony jest krzyżem żeliwnym, nabitym odwrotnie do frontu zabytku w kierunku drogi. Sam zabytek ustawiony jest frontem w stronę pól. Z drogi wyobrażenie twarzy oraz napisy są niewidoczne.
Pierwotnie zabytek znajdował się w innym miejscu, na skrzyżowaniu dróg, gdzie leżał w pozycji horyzontalnej obok kapliczki. W trakcie budowy szosy oraz nowych domów w latach 90-tych krzyż został przewrócony przez koparkę, następnie okoliczni mieszkańcy ustawili go przy drodze, w miejscu gdzie stoi obecnie – po prawej stronie drogi z Kuźnicy do Nowodzieli. W pobliżu krzyża miał znajdować się również kamień z wyobrażeniem ludzkiej stopy, został jednak zniszczony w trakcie budowy drogi.

KuźnicaW trakcie prowadzenia wywiadów wśród okolicznej ludności nie zanotowano podań ani legend związanych z zabytkiem. Nazwa lokalna zabytku: „płyta”

Bierwicha, gm. Sidra, pow. sokólski

BierwichaKamień w miejscowości Bierwicha, usytuowany tuż obok strumienia o tej samej nazwie.

Na froncie kamienia wyryty napis: „AD 1657 Moskal Litwę splądrował, złamawszy mir wieczny”, na prawym boku wyryte inicjały „M” oraz „S” i znak herbowy

Kamień postawiono na pamiątkę wydarzeń, jakie miały miejsce w czasie szwedzkiego potopu, kiedy wojska rosyjskie korzystając z osłabienia Rzeczypospolitej najechały Litwę.

W 1921 roku kamień, z inicjatywy ówczesnego posła inżyniera Nikodema Hryckiewicza, wyciągnięto z pobliskiego strumyka i ustawiono w miejscu, gdzie znajduje obecnie, przy drodze Sokółka – Dąbrowa Białostocka.

Grodzisk, gm. Sidra, pow. sokólski

GrodziskGłaz granitowy leżący na niewielkiej wyniosłości na bagnie (ok. 100 m na wschód od wczesnośredniowiecznego grodziska). W całości porośnięty mchem. Od strony południowej wykucie w kształcie ludzkiej stopy, noszące ślady gładzenia o wymiarach 17×8 cm, głębokość wykucia 1,5 cm.

Wedle miejscowego podania kamień ze śladem Matki Boskiej lub tzw. „diabelski kamień”.

Materiały wizualne oraz dokumentacja objęte są prawami autorskimi, wszelkie formy ich wykorzystanie w prezentacjach oraz publikacjach jedynie za zgodą autora.
© Łukasz Miechowicz. All rights reserved.
Projektowanie stron OlimpWeb.