Skip to main content

Grant Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach projektu DIALOG na zbadanie kamieni symbolicznych w całej Polsce! 

Chcemy poinformować, że Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego przyznał nam grant w ramach programu “Dialog” na zbadanie i zadokumentowanie wszystkich kamieni symbolicznych – tzw. “bożych stópek”, oraz innych z którymi wiążą się wierzenia, legendy, zwyczaje – z obszaru całej Polski. Nasze badania dotykają jednego z najbardziej niezwykłych aspektów religijności ludowej – sakralizacji przestrzeni i kształtowania się tzw. “miejsc cudownych”

Projekt przewiduje inwentaryzację, dokumentację oraz stworzenie katalogu (cyfrowego oraz w formie drukowanej) miejsc cudownych związanych z kamieniami symbolicznymi, tzw. „bożymi stópkami” będącymi przedmiotem wierzeń religijnych na obszarze całego kraju. Stanowią one żywy przejaw religijności ludowej. Nierzadko od tego typu obiektów wzięły początki znane obecnie sanktuaria maryjne i miejsca kultu. Powstanie opatrzony komentarzem naukowym katalog kamieni będących przedmiotem wierzeń i zabiegów religijnych oraz poświęcone tej tematyce wirtualne muzeum. Uzupełni go ewidencja i katalog innych miejsc cudownych, m.in. tzw. “cudownych źródełek” z obszaru Polski wschodniej.

Projekt realizowany jest z ramienia Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, pod kierunkiem dr Lukasz Miechowicza.

Miejsca cudowne Lubelszczyzny oraz Podkarpacia 

Miło mi poinformować, że projekt jest kontynuowany w ramach kolejnego stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na rok 2017. Tym razem badaniami objęty został obszar województwa Lubelskiego oraz Podkarpackiego. Pracom badawczym obok kamieni symbolicznych poddane zostały również tzw. miejsca cudowne – źródła z cudowną woda, święte drzewa z którymi wiąże się kult religijny.

Łącznie zadokumentowano 65 obiektów, sporządzono dla nich karty ewidencyjne oraz dokumentację fotograficzną i bazę danych GIS!

W poszukiwaniu kolejnych “bożych stópek”

W ramach badań starałem się dotrzeć do wszystkich zabytków, które wytypowałem na podstawie kwerendy źródłowej, literatury naukowej i krajoznawczej, nierzadko dzięki wzmiankom w Internecie (wszystkie źródła, linki, odniesienia do literatury zostały podane na kartach obiektów). Dzięki wywiadom etnograficznym udało się odkryć również kilka nowych kamieni ze znakami nie znanych nauce. Z pewnością jest ich jeszcze znacznie więcej. Może podobne zabytki znajdują się w Waszych miejscowościach? Będę wszystkim bardzo wdzięczny za dzielenie się informacjami na ich temat. W ten sposób katalog będzie się powiększał, a kolejne zabytki zostaną ocalone od zapomnienia.